کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
دو امپراتوری خواربارفروشی، آلدی و لیدل از دل خانوادههای مختلفی بیرون آمدهاند که امروزه رقبای جدی و مهم یکدیگر به حساب میآیند. ماجرایی که در ادامه میخوانید اما به سرگذشت آلدی میپردازد. امپراتوری جهانی عظیمی که روزگاری به دو قسمت تقسیم شد؛ نیمی متعلق به یک برادر و نیمی متعلق به برادر دیگر.
آلدی اکنون یک زنجیره خواربارفروشی پیشرو در غرب است و بیش از ۱۱۰۰۰ فروشگاه در کشورهایی از جمله ایالات متحده، بریتانیا، استرالیا و فرانسه دارد. آلدی در سال ۲۰۲۱، حدود ۹۵ میلیارد دلار فروش خالص در سطح جهان را گزارش کرد. آنچه در پی میآید، داستان رشد آلدی است که کارش را از یک مغازه کوچک در آلمان شروع کرد و بهمرور به فروشگاه زنجیرهای مواد غذایی که مورد علاقه طرفداران خرید مقرونبهصرفه، دانشجویان و خریداران با درآمد متوسط است، تبدیل شد.
ماجرای برادران آلبرشت
ریشه آلدی به سال ۱۹۱۳ باز میگردد؛ زمانی که کارل آلبرشت پدر، معدنچی سابق زغالسنگ، مغازه کوچکی را راهاندازی کرد. سال بعد همسرش، آنا آلبرشت یک فروشگاه کوچک در اسن در غرب آلمان که زمانی یک مرکز صنعتی بزرگ بود، به راه انداخت. آنها در سال ۱۹۱۹ ملک جدیدی در همان نزدیکی خریدند و فروشگاه را گسترش دادند.
نیویورک تایمز گزارش داده که در دهه ۱۹۳۰، کارل درگیر بیماری آمفیزم شد و دیگر نمیتوانست کار کند. بنابراین آنا فروشگاه را اداره میکرد. زمانی که پسران آنها، کارل و تئو از خدمت در طول جنگ جهانی دوم بازگشتند، مسئولیت این تجارت را به عهده گرفتند. کارل زخمی و سپس اسیر شده بود و تئو نیز مدتها توسط نیروهای متفقین به اسارت گرفته شده بود.
این دو برادر شروع به گسترش کسبوکار و افتتاح فروشگاههای دیگر کردند. در پایان سال ۱۹۴۸، چهار فروشگاه تحت نام خانوادگی آلبرشت تجارت میکردند.
آلدی از ابتدا بر سود متمرکز بود
دیتر و نیلز براندز در کتاب خود با عنوان «داستان موفقیت آلدی» نوشتهاند که کمبود و ضرورت صرفهجویی، باعث شده بود این فروشگاهها کمترین میزان ضایعات را داشته باشند؛ «اصل این بود: کمتر بهتر از بیش از حد است. این امر در مورد سرمایه، پرسنل و اندازه فروشگاهها صادق بود.»
این دو برادر در طول سالها دهها فروشگاه دیگر نیز افتتاح کردند؛ ۷۷ فروشگاه تا سال ۱۹۵۴. آلدی به دلیل مدل قیمتی کمتر از متوسط بازار خود توانست بهآرامی بازار آلمان را تحت سلطه خود درآورد و فروشگاههای آن در سراسر اروپا گسترش یافتند.
برادران چشمانداز روشنی برای تجارت داشتند. آنها تصمیم گرفتند فقط اقلام فاسدنشدنی را بفروشند که تقاضای ثابتی داشتند و نمیخواستند برای تزئینات، تبلیغات یا موجودیهایی که فروخته نمیشد، پول خرج کنند. چیزی که در آن زمان برای خریداران تعجبآور بود، ماهیت سلفسرویس این فروشگاه بود که در اواسط دهه ۱۹۵۰ معرفی شد. برخلاف دیگر خردهفروشها که معمولاً کالاها را در پشت پیشخوان نگهداری میکردند، در آلدی مشتریان میتوانستند خودشان محصولات را از قفسهها بردارند.
کارل در سال ۱۹۵۳ گفت: «ما میخواستیم فروشگاههایمان مانند سایر فروشگاههای خردهفروشی باشد و طیف وسیعی از مواد غذایی را ارائه دهد. اما بعداً این موضوع را پیگیری نکردیم، زیرا متوجه شدیم با طیف محدود محصولات خود نیز میتوانیم کسبوکار موفقی راهاندازی کنیم و در مقایسه با سایر مشاغل، هزینههای ما بسیار پایین مانده بود و این تا حد زیادی به دلیل طیف محدود محصولات ما بود. این بینش به اصل اساسی تجارت ما تبدیل شد.»
تقسیم امپراتوری آلدی بهخاطر سیگار
در سال ۱۹۶۱ زمانی که آلدی بیش از ۳۰۰ فروشگاه در سراسر آلمان غربی داشت، برادران پس از اختلاف نظر در مورد فروش سیگار، تجارت را به دو بخش تقسیم کردند. تئو میخواست سیگار را به محصولات فروشگاه اضافه کند، اما کارل فکر میکرد این کار باعث جذب دزدان به مغازه میشود.
کارل کنترل آلدی جنوبی را به دست گرفت که فروشگاههایی را در جنوب غربی آلمان داشت، در حالی که تئو صاحب آلدی شمالی شد و فروشگاههای شمال آلمان غربی را اداره میکرد. اگرچه تجارت تقسیم شده بود، اما هر دو بخش با هم در ارتباط بودند و با هم کار میکردند.
آلدی گسترش بینالمللی خود را آغاز کرد
در سال ۱۹۶۲ اولین فروشگاه با نام آلدی – مخفف آلبرشت دیسکانت (تخفیف) – افتتاح شد که مجموعه کوچکی از کالاها را مستقیماً از روی قفسهها به فروش میرساند. سپس کل شبکه آلدی به این مدل فروشگاهی تغییر کرد. آلدی در سال ۱۹۶۸ با خرید فروشگاه زنجیرهای اتریشی هوفر که حدود ۳۰ شعبه داشت، کار خود را در سطح بینالمللی گسترش داد.
آلدی اولین فروشگاه ایالات متحده خود را در آیووا در سال ۱۹۷۶ افتتاح کرد.
در حال حاضر حدود ۲۲۰۰ فروشگاه در ۳۸ ایالت و بیش از ۲۵ هزار کارمند دارد. طبق گزارشها، در سال ۱۹۷۹ با اعتبار و دارایی خانواده آلبرشت که به آلدی شمالی وابسته بود، «تریدر جو» خریداری شد که اکنون بیش از ۵۰۰ فروشگاه در سراسر ایالات متحده دارد و مواد غذایی ارزانقیمت میفروشد.
آلدی جنوبی در ایالات متحده، انگلستان، استرالیا و اروپای شرقی فروشگاه دارد، در حالی که فروشگاههای آلدی شمالی در غرب و جنوب اروپا گسترش یافته است.
آلدی همچنان در حال کاهش هزینههاست
آلدی همچنان با همان تدبیر کاهش هزینهها به فعالیت خود ادامه میدهد. آنها اغلب محصولات را با برچسب شخصی عرضه میکنند. آنها با سفارش بهصورت عمده و صرف هزینه کمتر برای بازاریابی و بستهبندی، قیمتها را پایین نگه میدارند.
همچنین محصولات را مستقیماً از پالتهای حملونقلی که در آن تحویل گرفته میشوند به فروش میرسانند، برای به حداکثر رساندن کارایی، فروشگاههای خود را کوچک نگه میدارند و از خدمات غیرضروری مانند ارائه محصولات داروخانهای اجتناب میکنند. آلدی شمالی و آلدی جنوبی هر دو میگویند که فروشگاههای آلمانی آنها تنها حدود ۱۷۰۰ نوع کالا ارائه میدهد.
شرکت املاک و مستغلات JLL برای سومین سال متوالی آلدی را بهعنوان سریعترین خواربارفروش در ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ فهرست کرد و گزارش داد که از نظر تعداد فروشگاهها پس از کروگر و والمارت، سومین خردهفروش بزرگ مواد غذایی در ایالات متحده است
اما از زمانی که برادران در سالهای پس از جنگ به قدرت رسیدند، خطوط تولید بهشدت تغییر کرده است. آلدی جنوبی در سال ۱۹۸۴ شروع به ارائه یخچال در فروشگاههای خود کرد که به آن اجازه داد طیف وسیعتری از محصولات را بفروشد و همچنین عرضه میوه و سبزیجات تازه به مشتریان را آغاز کرد. محصولات ارگانیک و کمچرب در دهه ۲۰۰۰ معرفی شدند.
نیلز براندز، نویسنده کتاب داستان موفقیت آلدی، قبلاً به اینسایدر گفته بود که آلدی تضمین میکند کیفیت محصولات برند خودش در بدترین حالت به خوبی کیفیت برندهای تجاری است. این شرکت گفته است که یکی از هر سه محصول با برند انحصاری آلدی که در ایالات متحده توزیع میشود، برنده جوایز معتبر شده است.
با این حال شاید بیشترین جذابیت آلدی برای طرفداران دوآتشه آن، ارائه طیف وسیعی از محصولاتش در زمان محدود باشد که حالتی شبیه شکار گنج برای خریداران ایجاد میکند. این اقلام از غذا، لوازم خانه، لباس و اقلام فصلی گرفته تا تجهیزات باغبانی، لوازم الکترونیکی و لوازم جانبی حیوانات خانگی را شامل شود و خریداران را تشویق میکند که به طور منظم از آن بازدید کنند تا ببینند قیمتهای آن هفته چیست.
خانواده آلبرشت معروف به انزواطلبی هستند
اگرچه خانواده آلبرشت جزو ثروتمندترین افراد آلمان به حساب میآیند، اما همواره گوشهگیر بودهاند. تئو در سال ۲۰۱۰ در سن ۸۸ سالگی با دارایی خالص نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار و کارل چهار سال بعد در سن ۹۴ سالگی درگذشت. فوربس تخمین میزند که دارایی فرزندان کارل، بیت هیستر و کارل آلبرشت جونیور ۳۶.۸ میلیارد دلار ارزش دارد.
در سال ۱۹۷۱، تئو پدر با اسلحه ربوده شد. خانواده آلبرشت حدود سه میلیون دلار برای آزادی او پرداخت کردند که در آن زمان گرانترین باجگیری در آلمان بود. او پس از ۱۷ روز در کمد لباسی در دوسلدورف رها شد. او پرداخت باج را بهعنوان یک هزینه تجاری مطرح کرد تا بتواند برای معافیت مالیاتی درخواست دهد! به گزارش گاردین، پس از این حادثه تئو با یک خودروی زرهی به محل کار خود میرفت و هر روز مسیر متفاوتی را طی میکرد و بهترین راه فرار را پیش از اقامت در هتلها کشف میکرد.
پس از آن تئو از مطبوعات دور شد. این خانواده خجالتی و بیحاشیه به دلیل مجموعهای از ردیفها و پروندههای حقوقی ناشی از میزان نفوذ این خانواده بر هیئتمدیره آلدی شمالی، به تیتر خبرها تبدیل شدند. یک روزنامه آلمانی گزارش داد، در سپتامبر ۲۰۲۰ یکی از نوههای تئو شکایتی علیه مادرش، حداقل دو خواهرش و وکلای آنها تنظیم کرد و آنها را به اختلاس میلیونها یورو متهم کرد.
بیش از ۱۰ هزار فروشگاه در سراسر جهان
آلدی شمالی و آلدی جنوبی بهعنوان شخصیتهای حقوقی مجزا فعالیت میکنند. آلدی شمالی گفته است: «این گروهها پیوندهای خانوادگی دارند و از همافزایی در زمینههایی مانند خرید، طراحی برند شخصی، تضمین کیفیت و بازاریابی بهرهبرداری میکنند.»
این دو شرکت اکنون بیش از ۱۱ هزار فروشگاه در ۲۰ کشور جهان دارند که بزرگترین آنها در ایالات متحده و آلمان است. شرکت املاک و مستغلات JLL برای سومین سال متوالی آلدی را بهعنوان سریعترین خواربارفروش در ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ فهرست کرد و گزارش داد که از نظر تعداد فروشگاهها پس از کروگر و والمارت، سومین خردهفروش بزرگ مواد غذایی در ایالات متحده است. آلدی همچنین بهعنوان چهارمین سوپرمارکت بزرگ بریتانیا با سهم نزدیک به ۱۰ درصد در بازار مواد غذایی رتبهبندی شده است.
در ژانویه ۲۰۲۲ آلدی اولین فروشگاه مستقل خود را در لندن رونمایی کرد که به خریداران اجازه میدهد اقلام را از قفسهها بردارند و مستقیماً در کیف خود قرار دهند، بدون اینکه نیازی به اسکنکردن آنها یا ارائه خدمات توسط صندوقدار باشد. همچنین یک فروشگاه سازگار با محیط زیست در انگلستان راهاندازی شد که دارای یک ایستگاه زباله صفر است که به مشتریان اجازه میدهد شیشههای دانه قهوه و آجیل را دوباره پر کنند.
آلدی جنوبی که نزدیک به ۷۰۰۰ فروشگاه دارد، میگوید فروش خالص آن در سال ۲۰۲۱ به ۶۴ میلیارد یورو (۶۷.۹ میلیارد دلار) رسیده است. آلدی شمالی نیز میگوید فروش خالص آن در همان سال ۲۴.۷ میلیارد یورو (حدود ۲۶.۳ میلیارد دلار) بود.
در همین حال رقیبش لیدل که بیش از ۱۲۰۰۰ فروشگاه در ۳۱ کشور جهان دارد، فروش ۱۰۰.۸ میلیارد یورویی (۱۰۶.۹ میلیارد دلاری) را در سال ۲۰۲۱ گزارش داد که ۴.۷ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت.
فروش آلدی و لیدل در مقایسه با درآمد ۵۷۳ میلیارد دلاری والمارت که در سال ۲۰۲۱ گزارش شده بود، کوچک به نظر میرسد، اما در حالی که جهان برای رکود جهانی در سال ۲۰۲۳ آماده میشود، خریداران بیشتری به فروشگاههای زنجیرهای تخفیفدار هجوم خواهند برد. بازوی ایالات متحده آلدی در تابستان اعلام کرد که تورم فزاینده مشتریان بیشتری را به فروشگاههایش سوق داده است.