کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
غذای منجمد تاریخچهای طولانی دارد و از سه هزار سال پیش از میلاد و زمانی که چینیهای باستان در ماههای سرد زمستان و پس از آن غذای خود را در انبارهای یخی نگهداری میکردند، رواج داشته است. رومیها نیز از برف فشردهشده در انبارهای عایق برای نگهداری مواد غذایی استفاده میکردند. بنابراین غذای منجمد از دیرباز با ما همراه بوده است!
۱۹۱۷؛ صنعت مدرن غذا
تاریخچه صنعت غذاهای منجمد مدرن به سال ۱۹۱۷ باز میگردد؛ زمانی که کلارنس بردزآی حین تجارت خز در لابرادور کانادا مشاهده کرد ساکنان محلی ماهی و گوشت را با منجمد کردن در دمای قطب شمال نگهداری میکنند. او دریافت ماهیهایی که در سفر پیشین منجمد شده بودند، تازگی و مزه خود را در بالاترین کیفیت نگه داشتهاند.
وی این شیوه را با خود به ایالات متحده بازگرداند و سالها وقت برای تکمیل فرایندی صرف کرد که امروزه بهعنوان انجماد سریع شناخته میشود. در این شیوه هر ماده غذایی باسرعت در دمای بسیار پایین منجمد میشود تا کریستالهای کوچک که در جریان انجماد بهدست میآید، به سلولهای مواد غذایی آسیب نزند.
دهههای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰؛ تصویرگر نخستین غذاهای آماده
در این دوره حجم محصولات غذایی منجمد در بازار با شتاب افزایش یافت و نخستین غذای آماده منجمد در سال 1953 وارد راهروهای فریزر شد. نخستین فریزرهای داخلی با هدف صرفهجویی در خریدهای عمده طراحی شد. بر پایه یافتههای بردزآی، غذاهای آماده منجمد برای سه هزار سال، از زمانی که چینیهای باستان از این روش استفاده میکردند، در دسترس بوده است.
دهه ۱۹۶۰؛ آسودگی و سهولت در دسترسی به غذا
با افزایش میزان بهرهوری، مهمترین کار رسیدن به راحتی بود. غذاهای منجمد و غذاهای آماده منجمد این نیاز را برآورده کرده و به نسل جدیدی از خریداران راهکارهای آسان برای داشتن غذای آماده خوشمزه و سودمند را ارائه دادند.
دهه ۱۹۷۰؛ غذای منجمد در جایگاه غذای اصلی خانواده
محصولات پیچیده دارای «ارزش افزوده» (شامل غذاهای آماده منجمد، چیپس یخزده، پیتزای منجمد و دسرهای منجمد) در اوایل دهه 70 به بازار آمدند. در این دوره گیتوکس خاطراتی از عرضه شیرینی منجمد بهعنوان یک محصول لذتبخش را خلق کرد. مواد غذایی منجمد در اواسط این دهه بر دلیل افزایش روزانه محبوبیت فریزرهای خانگی به یکی از عناصر اصلی زندگی روزمره خانوادهها تبدیل شد.
دهه ۱۹۸۰؛ فست فود و پاسخی به توجه فزاینده به ارزش غذایی
صنعت غذای منجمد بهسرعت خود را با گرایش همگانی سازگار کرد و غذاهای منجمد بیشتر و مناسب با هر سلیقهای در دسترس قرار گرفت. فریزر فروشگاهها غذاهای فصلی را در تمام سال در دسترس قرار میدادند و نشانهای تجاری روند نوآوری را با غذاهای آماده و استفاده از تبلیغات دنبال کردند. پدیده خوردن مورد توجه قرار گرفت. غذای کمکالری توسط Findus (در بستهبندی قابل استفاده در مایکروویو) عرضه شد.
در سال ۱۹۸۸ McCain با معرفی روغن آفتابگردان، مشخصات سالم چیپسهای پیشگام خود را تقویت کرد. غذاهای یخزده آماده آمدند تا بمانند! مصرفکنندگان آگاهی بیشتری درباره تغذیه یافتند و موضوعاتی چون مواد افزودنی به بحث روز تبدیل شد. غذای منجمدی که نیازمند هیچ افزودنی نیست و چنان تازه است که گویا امروز برداشت شده، در جایگاه انتخابی ایمن برای یک خانواده آگاه به سلامت قرار گرفت.
دهه ۱۹۹۰؛ کیفیت در شرایط رکود
مردم چه در خانه و چه در بیرون از خانه و حتی با وجود رکود اقتصادی همچنان خواهان غذاهای باکیفیت هستند. صنعت پذیرایی شکوفا شده و انواع غذاهای باکیفیت را در گسترهای از قیمتها ارائه میدهند. غذای منجمد با قابلیت در دسترس بودن، راحتی، هدررفت اندک و ایمنی در جایگاه نخست صنعت پذیرایی قرار گرفت. در دهه 90 «کیفیت و اصالت» به اهداف کلیدی توسعه محصول تبدیل شد.
دهه ۲۰۰۰؛ منجمد یا تازه؟
شاید ما هم در پیروی از سرآشپزهای مشهور و نویسندگان آشپزی به شکلی فزاینده خواهان مواد «تازه» هستیم. به نظر میرسد ما روند چند دهه اخیر را وارونه کرده و درباره گنجاندن غذاهای منجمد در برنامه غذایی روزانه خود تردید داریم. آنگونه که انتظار داریم چنین دیدگاهی برگرفته از این ادعاهاست که:
«این غذای منجمد است، مطمئن باشید تازه است»؛
«میوهها و سبزیجات منجمد از نظر تغذیهای قابل اعتمادتر از مواد تازه هستند. انجماد مانع از بین رفتن ویتامینها و مواد مغذی حساس در جریان حملونقل از مزرعه به مغازه میشود»؛
«انجماد موجب میشود حتی عجیبترین غذاها نیز در صورت نیاز در دسترس باشند»؛
«انجماد دسترسی به گستره بزرگی از مواد فصلی در تمام طول سال را ممکن میکند»؛
«مواد غذایی منجمد به کاهش ضایعات مواد غذایی کمک میکند، زیرا فقط از آنچه نیاز دارید استفاده میکنید و این به سود هزینههای شما و به نفع محیط زیست است»؛
بنابراین غذای منجمد از دیدگاه سلامتی، محیط زیست، گوناگونی، مزه و بودجه مانند همیشه گزینهای خوب است.
دهه ۲۰۱۰؛ پذیرش غذای منجمد
از سال ۲۰۱۰ بسیاری از برداشتهای نادرست درباره مواد غذایی منجمد به چالش کشیده شده است. پژوهشهای مستقل موجب شد تا مزایای انجماد مواد غذایی و مزایای تغذیهای، هزینه، کیفیت و پایداری آن برجسته شود. از آنجا که افراد بیشتری به مزایای بیشمار انجماد پی بردند، شرکتهایی مانند «آیسلند» و «ایگلو» (بزرگترین شرکت مواد غذایی منجمد اروپا) کارزارهای بزرگ تبلیغاتی مواد غذایی منجمد راهاندازی کردند.
جنبش iFreeze و #PowerofFrozen مزایای مواد غذایی منجمد را ترویج و این پیام را منتشر کردند که غذای منجمد نهتنها سودمند، مزهدار و ایمن است، بلکه کیفیت بالا و در عین حال ارزش اقتصادی زیادی دارد. علاوه بر این نظرسنجیهای Chefs attitude در سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴، آزمایشهای Consumer Preference taste در سال ۲۰۱۲، پژوهشهای تغذیهای درباره غذای تازه در برابر منجمد و گزارش دقیق امنیت غذایی Food Security و فدراسیون غذای منجمد بریتانیا (BFFF) درگیر اثبات مزایای غذای منجمد بودند.
از آن زمان که در سال ۱۸۸۰ یک محموله گوشت ارسالی از استرالیا به بریتانیا به شکلی تصادفی در یخچال منجمد شد، صاحبان کالا چنان از نتایج خوب این روند خرسند بودند که آن را بلادرنگ برای محمولههایی که در مدتی طولانی انبار میشد، به کار گرفتند.
انجماد مواد غذایی برای قرنها در مناطق سردسیر مورد استفاده بود تا آنکه در اوایل سال ۱۸۴۲ در بریتانیا گواهی اختراع برای انجماد مواد غذایی با غوطهوری در یخ و آبنمک صادر شد.
این روش تا زمانی بهکار میرفت که روشهای انجماد مکانیکی ظهور کرد که به شکل گسترده تجاریسازی شد، اما آن روش انجماد نیز در قرن بیستم تبدیل به روش انجماد سریع شد.