دومین گزارش انجمن تجارت الکترونیک مانند اولین گزارش با انتقاد بخش دولتی همراه بوده است. امیر محمدزاده لاجوردی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کرد نه‌تنها تیترهای این گزارش باعث ایجاد ناامیدی در بین مردم می‌شود، بلکه برخی مواردی که در این گزارش آمده غیرکارشناسانه بوده است.
انتقاد کارشناسان به گزارش دوم انجمن تجارت الکترونیک در رسانه‌ها
ایسنا اعلام کرده که «برخی از کارشناسان» انتقادات خود را نسبت به این گزارش مطرح کرده‌اند، اما نامی از نهاد یا کارشناس مربوطه نیامده است. برای مثال به گزارش ایسنا، انجمن تجارت الکترونیک اعلام کرده که استفاده از اینترنت بدون فیلترشکن ممکن نیست و منطق استفاده از فیلترشکن، علاوه بر تحمیل هزینه ماهانه چند هزار میلیاردی از سبد معیشتی کل خانواده‌های ایرانی، سبب افزایش آسیب‌پذیری روی تجهیزات دیجیتال کاربرها، نفوذ و نشت اطلاعات کسب‌وکارها و افزایش آزارهای دیجیتال (Cyberbullying) شده است.
ایسنا در ادامه دلیل کارشناسان مبنی بر درست نبودن گزاره ذکرشده در گزارش انجمن الکترونیک را این‌گونه اعلام می‌کند:
«به گفته کارشناسان، در این جمله دو گزاره هزینه چند هزار میلیاردی کاربران و افزایش نفوذ و آسیب‌پذیری تجهیزات دیجیتال کاربران بدون استدلال فنی مطرح شده که برای بخش اول به «سخنرانی نمایندگان مجلس، گزارش تابستان ۱۴۰۲ شرکت یکتانت، تخمین مالی استفاده حداقل ۶۴درصدی مردم از فیلترشکن‌ها براساس گزارش کمیسیون صنایع و معادن مجلس، ۳۰ مرداد ۱۴۰۲» ارجاع داده شده؛ در صورتی که هیچ‌کدام ارزیابی علمی از میزان استفاده کاربران از «فیلترشکن پولی» مورد استفاده کاربران نداشته است.
همچنین در بخشی از تحلیل ارزیابی اختلال در ایران که در این گزارش به آن اشاره شده اشکالاتی وجود دارد. کارشناسان بر این باورند که بیش از ۷۰ درصد استفاده مردم (اعم از ترافیک داخلی و خارجی) در سبد مصرف این ۱۰۰ یا ۳۰۰ سایت (که همگی خارجی هستند) نیست.»
مورد دیگری که ایسنا مطرح می‌کند به این صورت است: «نکته قابل توجه این است که در گزارش این انجمن در بخش دوم سانسور اینترنت در جهان، نویسنده درباره فیلترینگ صحبت می‌کند و باز هم بر اساس ۱۰۰ سایت اول Similarweb اعلام می‌کند که ایران رتبه اول در دنیا را دارد. اما در این گزارش اشاره نمی‌کند که از این وب‌سایت‌های گزارش‌شده، چند درصد در دولت فعلی و چند درصد در دولت قبلی مسدود شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۵۱ سایت بدون مشکل هستند، ۱۴ سایت تحریم و ۳۵ سایت فیلتر هستند که ۳۰ سایت در دولت قبلی و پنج سایت در دولت سیزدهم فیلتر شده‌اند.»
پاسخ انجمن تجارت الکترونیک به انتقادات
انجمن تجارت الکترونیک در وب‌سایت خود به تمام انتقادات وارده پاسخ داده است. در وب‌سایت انجمن تجارت الکترونیک ذکر شده است: «پس از انتشار گزارش دوم انجمن تجارت الکترونیک با موضوع «کیفیت اینترنت در ایران» بازخوردها و تحلیل‌های متعددی در خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی مختلف منتشر شد و برخی مسئولان به آن واکنش‌هایی نشان دادند.»
برخی از نقدهای واردشده به گزارش انجمن تجارت الکترونیک مربوط به «سازمان‌های مسئول کیفیت اینترنت کشور است». برای مثال در یکی از نقدهای مطرح شده آمده است: «امنیت شبکه هیچ ارتباط ساختاری با کمیسیون تنظیم مقررات ندارد.»
انجمن تجارت الکترونیک نیز در پاسخ گفته است: «بخش مهمی از مسئولیت امنیت شبکه زیرمجموعه سازمان تنظیم مقررات است؛ از این جهت ارتباط ساختاری با سازمان تنظیم مقررات دارد.»
یک نمونه دیگر از نقدهای مطرح‌شده: «پهنای باند بین‌الملل هیچ ارتباطی با کارگروه اقتصاد دیجیتال که دبیرخانه آن در وزارت اقتصاد است ندارد و عمر کارگروه اقتصاد دیجیتال دو سال است.»
پاسخی که انجمن داده است: «با توجه به اینکه طبق قانون «تصمیمات و مصوبات اکثریت اعضا یا وزیران عضو کارگروه (کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال) (حسب مورد) در حکم تصمیمات رئیس‌جمهور و هیئت وزیران بوده، این کارگروه می‌تواند در رابطه با موضوع پهنای باند و موارد مؤثر بر شرایط اقتصادی شرکت ارتباطات زیرساخت (به‌عنوان عرضه‌کننده انحصاری پهنای باند اینترنت که بخش عمده درآمد آن را هم تشکیل می‌دهد) تصمیماتی با اختیارات هیئت دولت اتخاذ کند.»
یکی از نقدهایی که انجمن درستی آن را پذیرفته مربوط به دقیق نبودن به‌روزرسانی وب‌سایت‌های فیلترشده مربوط به پیوست 6 و7 است. انجمن در توضیح این اشتباه بیان کرده که فهرست اصلی در متن اصلی گزارش وجود نداشته و این موضوع باعث شده در زمان صفحه‌بندی به جای ذکر نام دامنه فیلترشده به دامنه اصلی اشاره شود.
البته در ادامه نیز تأکید شده است که لیست مذکور به 55 درصد از وب‌سایت‌های فیلترشده از ۱۰۰ وب‌سایت بررسی‌شده در ooni که در ضلع دوم گزارش مورد بررسی و رتبه‌دهی قرار گرفته، ارتباطی ندارد و در نتیجه تغییری در وضعیت رتبه ایران ایجاد نمی‌کند.
همچنین انجمن تجارت الکترونیک در جمع‌بندی پاسخ خود اعلام کرده که مجموع تصمیم‌گیری‌های سه قوه و شوراهای عالی و همچنین تحریم‌های خارجی وضعیت اینترنت ایران را در جایگاه خطرناک قرار داده و در ادامه از وزارت ارتباطات و سایر مسئولان خواهش کرده که به جای پیدا کردن ایراد از گزارش‌های انجمن، به فکر چاره‌ای برای وضعیت اینترنت باشند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/tghe
