مبارزه با فقر با افزایش سواد مالی

شمول مالی یا فراگیری مالی جایی است که افراد و کسب‌وکارها به محصولات و خدمات مالیِ سودمند و مقرون‌‌به‌صرفه‌ای دسترسی داشته باشند که نیازهای آنها را به ‌شکلی پایدار و پاسخگو، مرتفع می‌کنند. «فراگیری مالی» به‌صورت «دسترس‌پذیری» و «مساوات در فرصت‌های دستیابی» به خدمات مالی تعریف می‌شود. به زبان ساده شمول مالی یعنی ارائه خدمت مالی ارزان‌قیمت به بخش کم‌درآمد یا کم‌بهره‌مند جامعه. هدف اصلی فراگیری مالی این است که خدمات مالی، نیازهای خاص کاربران را بدون تبعیض، برآورده سازد.

در سال‌های گذشته چیزی نزدیک به دو میلیارد نفر از مردم جهان به خدمات مالی به شیوه مناسب دسترسی نداشتند؛ این مفهوم از سال ۲۰۰۰ به بعد مورد توجه جهانیان قرار گرفت؛ زمانی که مشخص شد بین توسعه شمول مالی و کاهش فقر ارتباط مستقیمی وجود دارد.

یکی از محورهایی که در زمینه شمول مالی مورد توجه قرار می‌گیرد، سواد مالی است. با اینکه مفهوم شمول مالی فراتر از سواد مالی است، اما نقش و اهمیت این عامل در شمول مالی انکارناپذیر است. متأسفانه ما در زمینه سواد مالی مشکل داریم و بسیاری از مردم ایران از دسترسی به آموزش‌های استاندارد در زمینه سواد مالی محروم هستند.

با بررسی آموزش‌وپرورش و حتی آموزش عالی در کشور، خلاء آموزشی سواد مالی کاملاً محسوس است؛ حتی در رسانه ملی نیز این امر مغفول مانده است. اهمیت سواد مالی به حدی است که برای این موضوع استانداردی تدوین شده و هرچند سال یک بار به‌روزرسانی می‌شود. با مرور بخش‌های گوناگون این استاندارد عمق فاجعه روشن می‌شود.

این در حالی است که در سال‌های گذشته ورود فناوری به دنیای مالی این حوزه را پیچیده‌تر هم کرده است؛ یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی که در سال‌های گذشته رشد کرده و ما شاهد خلاء جدی آموزش در آن هستیم، حوزه رمزارز است. رمزارزها و دارایی‌های دیجیتال کلاس دارایی جدیدی را خلق کرده‌اند و دنیایی ساخته‌اند که منطق متفاوتی با آنچه می‌شناسیم، دارد.

رشد و پیشرفت در حوزه دارایی دیجیتال به حدی زیاد است که اگر فردی سه ماه در جریان روندها نباشد، بعد از سه ماه با انبوهی از تغییرات مواجه می‌شود. حوزه دارایی‌های دیجیتال حوزه روبه‌رشدی است و آزمون‌وخطا و شناسایی فرصت‌ها و استفاده از آنها آسان نیست. در این حوزه به‌روز بودن بسیار مهم است و نباید آن را با مطالعه سرسری اخبار اشتباه گرفت. ما به آموزش‌های مستمر و استاندارد نیاز داریم.

در شرایطی که این حوزه به‌سختی در حال رشد و توسعه است، انفعال و بی‌عملی بخش‌های رسمی واقعاً جای تعجب دارد.
امیدوارم کسب‌وکارهای فعال در حوزه رمزارزها و دارایی دیجیتال، به‌خصوص صرافی‌های رمزارز اهمیت موضوع را بیش از پیش درک کنند و با انرژی‌گذاشتن برای آموزش مردم زمینه توسعه بیشتر را فراهم آورند.

شمول مالی با توسعه سواد مالی بهبود می‌یابد و بهبود شمول مالی به معنای مبارزه واقعی با فقر و بی‌عدالتی است. اکنون که نهادهای رسمی ترجیح داده‌اند منفعل عمل کنند، این وظیفه کسب‌وکارهاست که مردم را آموزش دهند. مطمئن هستم ادامه آموزش و استمرار در این مسیر نه‌تنها برای کسب‌وکارها مفید است، بلکه برای مردم ایران و اقتصاد کشور هم منافع زیادی دارد.