آپدیت اپل؛ مخمصه فیس‌بوک

شاید تصور نمی‌کردیم روزی همین تلفن‌های هوشمند کوچکی که داریم به میدان نبرد غول‌های حوزه فناوری تبدیل شوند. خاستگاه این رقابت‌ها به زمانی برمی‌گردد که تبلیغات شخصی‌سازی‌شده یا هدفمند پدید آمد.

الگوریتم‌های فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی با جمع‌آوری سابقه فعالیت‌های ما در این شبکه‌ها و تحلیل این داده‌ها، سعی می‌کنند محتوای تبلیغاتی هدفمندی را به مخاطبانشان عرضه کنند. بخشی از تب داده‌کاوی و تقاضای زیاد برای رشته‌های مرتبط به علوم داده هم به همین مسئله باز می‌گردد. امروز داده‌ها به منبع قدرتی برای شرکت‌ها بدل شده‌اند. تحلیل درست و دقیق این داده‌ها می‌تواند سود سرشاری  برای شرکت‌ها به ارمغان آورد.

اهمیت یافتن داده‌ها با خود مسئله حفظ حریم شخصی کاربران اینترنتی را نیز به همراه آورده است. در جهانی که تک‌تک کلیک‌های ما در فضای مجازی می‌تواند منبع درآمدی برای شرکت‌های بزرگ فناوری باشد، چگونه می‌توان از حریم خصوصی کاربران محافظت کرد؟

کشمکش و نزاع اخیر فیس‌بوک و اپل بر سر دسترسی به داده‌های کاربران، یکی از آخرین رویدادهایی است که دوباره مسئله حریم خصوصی کاربران فضای مجازی را به محل بحث و تبادل‌نظر بدل کرده است.

---

یک به‌روزرسانی پردردسر برای زاکربرگ

داستان از رونمایی آپدیت 14.5 iOS شروع شد. در این به‌روزرسانی، اپل این امکان را فراهم کرده است که کاربران خود انتخاب کنند که به کدام‌یک از اپلیکیشن‌های نصب‌شده روی گوشی امکان ردیابی فعالیت‌هایشان را بدهند.

همین امکان به‌ظاهر کوچک ممکن است به انقلابی در عرصه تبلیغات هدفمند منجر شود. چراکه بخش زیادی از درآمدهای شرکت‌هایی چون فیس‌بوک حاصل تبلیغات شخصی‌سازی‌شده‌ای است که نیازمند دسترسی‌ به فعالیت‌های مجازی کاربران است.

با این به‌روزرسانی، کاربران می‌توانند از همان ابتدا دسترسی اپلیکیشن‌هایی مثل فیس‌بوک را محدود سازند. این به‌روزرسانی باعث بحث‌ها و جدل‌هایی میان دو شرکت بزرگ اپل و فیس‌بوک شده است.  

پس از این اتفاق، فیس‌بوک کارزار بزرگی را علیه این امکان جدید اپل راه انداخت. زاکربرگ در یکی از نخستین اظهارنظرهایش درباره این اتفاق، اپل را به انحصارگرایی در عرصه داده‌ها متهم کرد. اساس استدلال فیس‌بوک علیه این امکان جدید آیفون و آی‌پد حول محور این موضوع می‌گردد که دسترسی همگانی به تاریخچه فعالیت‌های کاربران بیش از هر چیزی به نفع کسب‌وکارهای کوچک و بی‌نام‌ونشانی است که در فیس‌بوک و اینستاگرام فعالیت می‌کنند.

---

به اپل اعتراض کنید!

البته تلاش‌های فیس‌بوک به همین‌جا ختم نشد. این شرکت بلافاصله پس از رونمایی از سیستم‌عامل جدید اپل، سایتی را بالا آورد و از کسب‌وکارهای کوچک خواست اعتراضشان را به سیاست‌های جدید اپل در این سایت ثبت کنند.

طبیعتاً این اظهارنظرها و اقدامات فیس‌بوک از سوی اپل بی‌پاسخ نماند. تیم کوک، مدیرعامل اپل، صراحتاً اعلام کرد که این امکان جدید در سیستم‌عامل اپل بیش از هر چیزی اقدامی در راستای حفظ حریم خصوصی کاربران است.

علاوه بر این کارزارهای تبلیغاتی، فیس‌بوک راهبردهای عملی نیز برای مقابله با این تغییر در نظر گرفت. مهم‌ترین بخش سخنان زاکربرگ در کنفرانس مجازی گزارش عملکرد فیس‌بوک که مدتی پس از رونمایی  به‌روزرسانی جدید اپل برگزار شد، تشریح همین راهبردهای جدید تبلیغاتی فیس‌بوک بود.

در این جلسه، زاکربرگ به‌ صورت مبسوط به تشریح استراتژی تجارت الکترونیک فیس‌بوک پرداخت. یکی از برنامه‌های فیس‌بوک این است که در راستای کاستن از اتکایش به اپل، می‌خواهد فروش محصولات و سرویس‌ها را روی اپلیکیشن‌های خود تسهیل کند.

در حال حاضر مشهورترین امکانی که فیس‌بوک در حوزه تجارت الکترونیک فراهم آورده است، marketplace است؛ جایی که کاربران می‌توانند کالاهای خود را از طریق فیس‌بوک به‌صورت مستقیم به یکدیگر بفروشند. به گفته زاکربرگ مارکت‌پلیس اکنون بیش از یک میلیارد کاربر ماهانه دارد.

زاکربرگ در این نشست همچنین از فروشگاه‌های فیس‌بوک (Facebook Shops) و فروشگاه‌های اینستاگرام (Instagram Shops) صحبت کرد؛ دو امکانی که از سال گذشته به این اپلیکیشن‌ها افزوده شده و برندها می‌توانند کاتالوگ‌های خود را در آن بارگذاری کنند و به‌ صورت مستقیم محصولاتشان را در شبکه‌های اجتماعی به فروش برسانند.

او همچنین به امکان جدیدی به نام Creator shopهای اینستاگرام اشاره کرد. این امکان که زاکربرگ اوایل هفته خبرش را داد، شکل بهبودیافته انواع مختلف خریدوفروش‌های تجاری است که در اینستاگرام انجام می‌شود.