کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
«دنیا در حال پیش‌روی با چت‌بات‌های هوش مصنوعی است، آنوقت ما هم سرویس ۴۰۳ برای دور زدن تحریم راهاندازی کرده‌ایم»، «فرق سرویس ۴۰۳.online با سرویس شکن که سالهاست مشغول به فعالیت است چیست؟»، «این سرویس ۴۰۳ هم بیشتر برا شناسایی برنامه نویس‌ها و سایت‌هایی که سر میزنن است.»، «نمی‌‌توان حتی در سایت ثبت‌نام کرد، کاش حداقل زمانی از آن رونمایی می‌شد که کار می‌کرد»، «یک سرویس غیرکاربردی دیگر برای خرج بودجه بیشتر» و…. تنها بخشی از واکنش کاربران در توییتر به راهاندازی سرویس رفع تحریم ۴۰۳ برای برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
این سرویس روز چهارشنبه ۱۹ بهمن براساس وعده‌ای که وزارت ارتباطات داده بود برای کمک به برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان در دسترسی راحت به سایت‌های تحریم شده از سوی کشورهای مختلف راهاندازی شد. سرویسی که به باور وزارت ارتباطات توسط بخش خصوصی و نخبگان کشور راهاندازی شده، اما به باور برخی برنامه‌نویسان مانند میلاد نوری، یک سرویس ساده است که توسط هر فرد برنامه‌نویس یا فنی می‌تواند راهاندازی شود.
از سوی دیگر به باور گروهی دیگر از برنامه‌نویسان از جمله نیلوفر علیزاده این سرویس مانند سرویسی که قبلا برای گیمر‌ها راهاندازی شده است تنها یک سرویس VPNقانونی است که اجازه دسترسی به سایت‌های تحریمی را هم می‌دهد.
همچنین در همین زمینه به باور همین برنامه‌نویسان، ۴۰۳ فرقی با سرویس «شکن» که سالهاست در این زمینه فعالیت می‌کند ندارد و بهتر است وزارت ارتباطات به جای تلاش برای راهاندازی چنین سرویس‌های ساده‌ای، تمرکزش را روی رفع فیلترینگ، مذاکره برای برداشتن تحریم‌ها و محدودیتهای اینترنتی کند که بیش از همه کار مردم و همچنین برنامه‌نویسان را در چند ماه اخیر با مشکل مواجه کرده است.
اینترنت را به حالت اول بازگردانید
آنطور که وزارت ارتباطات می‌گوید سایت ۴۰۳ امکان دسترسی به تمام سایت‌های تحریم شده برای برنامه‌نویسان را با حداکثر سرعت می‌دهد. به گفته وزیر ارتباطات نام این سرویس هم به این خاطر ۴۰۳ گذاشته شده که هنگام دسترسی به سرویس‌های تحریم شده با آی پی ایران، این سایت‌ها ارور ۴۰۳ می‌دهند.
در زمان اعلام خبر راهاندازی سرویس ۴۰۳ برای دور زدن تحریم‌ها عیسی زارع‌پور اعلام کرد که این سرویس توسط بخش خصوصی و نخبگان کشور به نتیجه رسیده است.
حالا همین اظهارات او مورد انتقاد بسیاری از کاربران و برنامه‌نویسان است. یک جست‌وجوی ساده در توییتر شما را به عکس‌های قابل توجه‌ای از نحوه برنامه‌نویسی این سرویس می‌رساند که یا در آن از الفاظ نامناسب استفاده شده یا در کد برنامه‌نویسی آن پر از اشتباهات گرامری و دیکته‌ای وجود دارد.
میلاد نوری، برنامه‌نویس وب و موبایل، در گفت‌وگو با کارنگ اعلام می‌کند ۴۰۳ یکی از ساده‌ترین سرویس‌هایی است که هرکسی که کمی دانش فنی و برنامه‌نویسی داشته باشد می‌تواند آن را راهاندازی کند. به گفته او این سرویس یک DNS است که فرد با نصب آن روی کامپیوترش می‌تواند سایت‌هایی که مد نظر دارد و تحریم است را رد و به آنها دسترسی داشته باشد.
به باور او ۴۰۳ سرویس جدیدی در این زمینه نیست و پیش از این هم سرویس‌ها و خدماتی برای دور زدن تحریم‌ها راهاندازی شده بود. نوری در این مورد به کارنگ می‌گوید: «شاید سرویس شکن یکی از مشهورترین سرویس‌هایی باشد که به صورت عمومی برای دور زدن تحریم سرویس‌های خارجی در اختیار مردم قرار گرفت. به جز این هم بسیاری از شرکت‌ها چنین سرویسی برای دور زدن تحریم‌های تکنولوژی را به عنوان مسئولیت اجتماعی راهاندازی کرده و در اختیار برنامه‌نویسان گذاشته بودند.»
به باور او برنامه‌نویسان حتی به چنین سرویس‌هایی هم احتیاج ندارند و هرجا که حداقل اینترنت باکیفیتی در دسترسشان باشد می‌توانند از پس مشکلات اینچنینی خود بربی‌آیند. او در این زمینه توضیح می‌دهد: «تحریم تکنولوژی ایران به تازگی اتفاق نیفتاده و سالهاست که با این تحریم روبه‌رو هستیم. به همین خاطر وقتی حداقل اینترنت قابل قبول در اختیار مردم بوده، توانسته‌اند در این سالها از پس مشکلات این چنینی خود بربی‌آیند. در شرایط فعلی هم که به خاطر محدودیت اینترنت، استفاده از VPN به یک امر عادی برای مردم تبدیل شده، برنامه‌نویسان نیز به VPN دسترسی دارند و پس می‌توانند تحریم‌ها را بدون سرویس خاصی دور بزنند.»
به گفته او از زمانی که عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات شده بسیاری از ابزارها که برنامه‌نویسان به کمک آن می‌توانستند تحریم‌ها را دور بزنند از کار افتاده و از کار افتادن این ابزارها با شروع محدودیتهای اینترنتی در ایران بیشتر هم شده است.
میلاد نوری تاکید می‌کند در شرایطی که یک اینترنت باکیفیت در اختیار مردم نباشد، چندان فرقی ندارد که وزارت ارتباطات سرویس مخصوص دور زدن تحریم‌های بین‌المللی را راهاندازی کند.
به باور او در حال‌حاضر برنامه‌نویسان نیاز به راهاندازی چنین سرویس‌هایی ندارند و اگر وزیر ارتباطات می‌خواهد به این قشر کمک کند، بهتر است اینترنت را به همان وضعیت بیش از ۴ ماه گذشته بازگرداند.
همچنین نوری تاکید می‌کند درست است که تحریم‌های خارجی باعث رنج مضاعف در کنار محدودیتهای داخلی شده است، اما اینکه مسبب محدودیتهای داخلی نقش فرشته نجات از تحریم‌های خارجی را بازی کند قابل پذیرش نیست.
رقابت با بخش‌خصوصی؟!
اینترنت در بیش از ۴ ماه گذشته روزها پراختلال و همراه با محدودیت شدیدی را در ایران پشت سر گذاشته، تاجایی که گزارش‌های کاربران نشان می‌دهد، ارائه سرویس‌های داخلی هم بر خلاف اظهارات مقامات وزارت ارتباطات بارها از دسترس خارج شده و امکان سرویس‌دهی را نداشته‌اند.
یکی از سرویس‌هایی که در همین چند ماه گذشته بارها از کیفیت و سرعت اینترنت انتقاد کرده، سرویس شکن بوده که حالا مشابه آن با نام ۴۰۳ توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات راهاندازی شده است.
ابراهیم محمدی، رئیس هیئت مدیره شرکت بنیان و بنیانگذار سرویس شکن در گفت‌وگو با کارنگ اعلام می‌کند که وقتی اینترنت باکیفیتی در اختیار مردم نباشد، دیگر فرقی ندارد که گروهی با راهاندازی سرویسی مخصوص در تلاش برای حل مشکل دسترسی آنها به سایت‌های تحریم شده باشند.
به گفته محمدی آنها سالهاست که با راهاندازی سرویس شکن تلاش کرده‌اند مشکلات تحریمی در حوزه تکنولوژی را برای گروه‌های مختلف از جمله برنامه‌نویسان حل کنند، اما به دنبال اختلال و محدودیت اینترنت در چند ماه گذشته سرویس آنها در ارائه خدمات به کاربرانش با مشکلات فراوانی مواجه شده است.
محمدی در این زمینه به کارنگ می‌گوید: «ما ماه‌هاست که شدیداً درگیر مشکلات کیفیت اینترنت هستیم و کاربران‌مان به مشکلات مختلفی از این نوع برخورد می‌کنند. برداشت ما هم این است که این اختلالات عمدتاً از خطاهای سیستم فیلترینگ یا سامانه‌های دیگری که احیاناً روی ترافیک اینترنت فعال هستند ناشی می‌شود.»
او در پاسخ به این سوال که راهاندازی ۴۰۳ چه تفاوتی با شکن دارد و آیا راهاندازی این سرویس جدید می‌تواند مشکلات برنامه‌نویسان را حل کند توضیح می‌دهد: «اگر بخواهم گمانه‌زنی کنم، شاید مهم‌ترین تفاوت سرویسی که وزارت ارتباطات راهاندازی کرده با شکن در این باشد که نگاه ویژه‌ای به سرویس خودشان داشته باشند و اختلالات آن را حل کنند. در این صورت می‌توانند در رقابت با بخش خصوصی پیروز شوند و سرویس با کیفیت‌تری ارائه کنند.»
او ادامه می‌دهد: «تفاوت مهم دیگر این است که دولت برای هزینه کرد در چنین پروژه‌هایی در مقایسه با بخش خصوصی عملاً به منابع مالی بی‌کران دسترسی دارد و بدون دغدغه خرج می‌کند. بنابراین محدودیت‌هایی که ما مجبوریم در خدمات رایگان خود بگذاریم را ممکن است خدمات رایگان دولت نداشته باشد. این هم می‌تواند عامل دیگری برای پیروزی ایشان بر بخش خصوصی باشد.»
به گفته او در نگاه اول مدل عملکرد ۴۰۳ شبیه به شکن به نظر می‌رسد و حتی نوآوری هم در آن دیده نمی‌شود.
راهی برای فرار از برداشتن محدودیت‌ها
در کنار این گروه برخی دیگر از متخصصان و برنامه‌نویسان دیگر هم باور دارند که دولت با راهاندازی این سرویس تنها به دنبال این است که دیگر تلاشی برای رفع محدودیتهای اینترنتی و همچنین برداشتن تحریم‌های حوزه تکنولوژی نکند.
در این زمینه نیلوفر علیزاده، برنامه‌نویس در گفت‌وگو با کارنگ ضمن اینکه اعلام می‌کند سرویس ۴۰۳ نمی‌تواند مشکلی از مشکلات او به عنوان یک برنامه‌نویس را حل کند، تاکید می‌کند که ۴۰۳ در واقع تنها یک VPN قانونی است که از طرف دولت راهاندازی شده است.
او با اعلام اینکه دولت باید در تلاش برای رفع محدودیتهای اینترنتی و همچنین برداشتن تحریم‌های حوزه تکنولوژی باشد به کارنگ می‌گوید: «راهاندازی چنین سرویس‌هایی تنها باعث می‌شود دیگر دولت تلاشی برای رفع تحریم‌ها نکند و اگر اعتراضی هم در این زمینه مطرح شد بگویند سرویسی برای دور زدن تحریم را راهاندازی کرده‌اند.»
او همچنین این سرویس را دارای مشکل امنیتی می‌داند که می‌تواند داده‌های استفاده‌کننده‌گان خود را جمع‌آوری کند. علیزاده در این زمینه توضیح می‌دهد: «وقتی DNS سایت ۴۰۳ را روی سیستم خود ست کنید در واقع شما به هر سایتی غیرتحریمی دیگری هم که سر بزنید از طریق این DNS است و به این ترتیب شما به گردانندگان این سرویس که مشخص نیست چه کسانی هستند می‌گویید که به چه سایت‌هایی سر می‌زنید.»
علیزاده نیز همچون میلاد نوری اعلام می‌کند در شرایطی که به دلیل محدودیتهای شدید اینترنت دیگر تمام مردم به VPN دسترسی دارند، پس برای برنامه‌نویسان نیز نباید چندان سخت باشد که با کمک VPN بتوانند به سایت‌های مختلف و همچینین سرویس‌های تحریم شده سر بزنند و از آنها بدون مشکل استفاده کنند.
او تاکید می‌کند در چنین شرایطی که همه به VPN دسترسی دارند راهاندازی سرویسی مانند ۴۰۳ کار ویژه‌ای نیست و نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند که بیشتر شبیه به یک شو است تا دولت بگوید یکی از وعده‌های خود را عملی کرده است.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/dnzn
