«امروز هم اختلال داریم؟» این جمله‌ای است که هر لحظه و هر روز، در گروهی که اکثر مدیران شبکه و فنی اپراتورهای ثابت و همراه در آن عضو هستند از یکدیگر می‌پرسند و پاسخ به آن همیشه مثبت است. اینترنت در بیش از ۱۴۲ روز گذشته یا به صورت دقیق‌تر در ۴ ماه و ۲۱ روز گذشته پراختلال‌تر از هر روز دیگری در ایران بوده است.
اینترنتی که به گفته وزیر ارتباطات مانند هواست و نمی‌توان آن را از مردم گرفت، در ۴ ماه و ۲۱ روز گذشته بیشترین اختلال‌ها و محدودیت‌ها را داشته و به نظر نمی‌رسد با راه‌اندازی سرویس‌های مخصوص برای برنامه‌نویسان و گیمر‌ها و تشکیل لیست بلند بالا از برخی کسب‌وکارها، نمایندگان مجلس و استادان دانشگاه برای گرفتن اینترنت طبقاتی، به شرایط سابق خود برگردد.
هرچند مقامات وزارت ارتباطات تا دیگر مدیران دولتی و حاکمیتی محدودیت در دسترسی به اینترنت و اختلال در آن را پیوسته رد می‌کنند و این محدودیت را به فیلتر اینستاگرام و واتس‌‌اپ تقلیل می‌دهند، اما واقعیت و گزارش شرکت‌های مختلف نشان می‌هد که وضعیت اینترنت بسیار سیا‌ه‌تر از چیزی است که مقامات دولتی آن را نشان می‌دهند.
شرکت اَبر دِراک، سرویس‌دهنده در حوزه خدمات ابری در گزارشی که روی وبلاگ خود منتشر کرده، نشان داده که زیرساخت شبکه داخلی و اینترنت بین‌الملل کشور با چه مشکلات و ناپایداری‌های متناوبی از آغاز محدودیت‌ها اینترنت در ایران یعنی ۳۰ شهریور تا کنون روبه‌رو بوده است.
این شرکت در گزارش خود به این موضوع اشاره کرده که در طول این مدت شبکه اَبر دِراک تحت تاثیر ناپایداری‌های شدید قرار گرفته و علیرغم تلاش برای حفظ کیفیت سرویس کاربران سرویس‌های اَبری، متاسفانه در بیشتر مواقع شاهد اختلال در سرویس‌های ابری خود بوده است.
به گفته این شرکت این اختلال‌ها علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف در بخش پشتیبانی و نگهداری شبکه، در نهایت عدم رضایت کاربران از سرویس‌های ابری را در پی داشته است.
مشکلات در ارتباطات SSH، اختلال‌های دایرکت ادمین، مشکلات در مسیرهای بین‌الملل، مشکلات موقتی IP، دسترسی ناموفق به وب‌سایت‌ها از پروایدرهای متفاوت، ناپایداری در ارتباطات RDP، اختلال در IXP، اختلال در SSL و TLS و… از جمله شایع‌ترین مشکلاتی است که اَبر دِراک در گزارش خود به آن اشاره کرده است.
وقتی حتی یک ایمیل به سختی باز می‌شود
اگرچه محدودیتهای اینترنت از اواخر شهریور ماه سال جاری شروع شده و همچنان ادامه دارد، اما آنطور که مدیران و کارشناسان شبکه به کارنگ اعلام کرده‌اند این محدودیتهای اینترنتی از ابتدای دی ماه بیشتر شده است. به طوری که پروتکل‌های مدیریتی مانند SSH و RDP یا پروتکل‌های امنیتی SSL و TLS که برای نگهداری سرورها ضروری‌اند با اختلال شدیدی روبه‌رو شده‌اند؛ تا جایی که کاربران برای باز کردن یک ایمیل در Outlook با مشکل مواجه شدند.
از جمله دیگر اختلال‌ها و محدودیت‌هایی که در چند ماه گذشته نسبت به شروع محدودیتهای اینترنت در ایران به دنبال اعتراض‌ها، بیشتر مدیران شرکت‌ها به آن اشاره می‌کنند، اختلال ارتباط روی کلادفلر به‌عنوان بزرگترین ارائه‌دهنده خدمات است که سرعت و امنیت وب‌سایت‌ها را با کاهش محسوسی مواجه کرده است.
اَبر دِراک هم در گزارش اخیر خود به مشکلات در این زمینه به ویژه مشکلات روی SSH اشاره کرده است. در این گزارش به صورت مشخص اشاره شده که ارتباط SSH به صورت معمول از برخی پروایدرهای اینترنت به خارج و از خارج به داخل با اختلالاتی روبه‌رو بوده است که این اختلالات از اواسط آبان ماه تا اواسط دی به اوج خود رسید و از آن زمان به طور ثابت به یک اختلال روزانه در ارتباطات شبکه تبدیل شده است.
آنطور که در این گزارش آمده در شرایط نرمال ارتباطات SSH روزها می‌تواند برقرار بماند در صورتی که این ارتباط در موارد بسیاری به طور کامل می‌شود.
طبق اطلاعات منتشر شده در این گزارش با شرایط فعلی حتی در صورت برقراری ارتباط نیز، این ارتباطات با تاخیر بسیار زیادی روبه‌رو بودند؛ همچنین تجربه‌هایی از باز نشدن سایر پورت‌های well-known امن مانند پورت‌های Remote Desktop و Email هم وجود داشته است.
اَبر دِراک همچنین اعلام کرده که در بعضی از روزها و ساعات، ارتباطات SSH داخل به داخل هم دچار مشکل (به صورت عمده در شبکه ی اینترنت موبایل) بوده است. در نتیجه این مشکلات، کاربران سرویس‌های سرورهای ابری در اتصال به سرویس‌های خود دچار مشکل شده‌اند و همچنین در اتصال سرویس‌های خود به خارج از کشور یا اتصال سرویس‌های خارج از کشور به داخل نیز ناموفق بوده‌اند.
به نفس افتادن ارتباط با دنیا
اختلال و قطعی اینترنت در ابتدای بهمن‌ماه، پا را فراتر از ۴ ماه اخیر گذاشت، به طوری که اینترنت برای مدت ۱۰ دقیقه به صورت کامل از دسترس خارج شد. در ابتدا مانند همیشه شرکت ارتباطات زیرساخت و وزارت ارتباطات از دلیل رخ دادن این اتفاق اظهار بی‌اطلاعی کردند و در نهایت بعد از چند بار پیگیری رسانه‌های مختلف شرکت ارتباطات زیرساخت در اطلاعیه‌ای کوتاه ضمن عذرخواهی از مردم اعلام کرد که مشکل پیش آمده رفع شده است.
دلیل این مشکل تا همین چند هفته گذشته مشخص نبود تا اینکه وزیر ارتباطات در حاشیه یک برنامه خبری در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد دلیل قطعی ۱۰ دقیقه اینترنتی اعلام کرد که یک حمله سایبری باعث افت سرعت اینترنت برای دقایقی شده است.
حالا اَبر دِراک در گزارش خود هم به این موضوع اشاره کرده که چگونه این قطعی‌های گاه و بیگاه روی اینترنت و مسیرهای بین‌المللی باعث افت کیفیت سرویس‌دهی این شرکت شده است.
در این مورد در گزارش اَبر دِراک آمده که یکی از انتخاب‌های محبوب کاربران این شرکت برای در اختیار داشتن سرور خارجی، سرورهای پاپ‌سایت‌های کشور آلمان است. به گفته اَبر دِراک اخیرا اتصال به سرورهای این کشور با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده است. براساس اطلاعات این گزارش ping با تاخیر بسیار زیاد و اختلال TLS از جمله مشکلاتی بوده که کاربران سرورهای اَبری‌های خارجی مخصوصا کشور آلمان تجربه کرده‌اند. این عمدتا مشکلات از اختلال‌ها در مسیرهای IXP موسوم به DIEX نشات می‌گیرند.
این گزارش همچنین به مشکل دسترسی به برخی وب‌سایت‌ها نیز اشاره کرده است. طبق اطلاعات این گزارش، در بازه‌های زمانی مختلف، وب‌سایت‌هایی که سرور اصلی آنها در خارج از کشور قرار دارند و از CDN اَبر دِراک استفاده می‌کنند، در دسترسی کاربران ایرانی به وب‌سایت خود دچار مشکلاتی شده‌اند. این مشکلات به دلیل اختلال در مسیر دسترسی کاربران داخل به خارج از پاپ سایت‌های داخلی بوده و در برخی موارد با وجود استفاده از راهکارهای خودکار برای برقراری مجدد مسیر بهینه جایگزین کماکان تا ساعت‌ها با اختلال روبرو بوده است.
کاهش شدید کیفیت از دیگر مواردی است که در این گزارش به آن توجه شه است. طبق اطلاعات این گزارش در ساعاتی از شبانه‌روز کیفیت اینترنت به صورت متناوب با افت شدیدی روبه‌رو بوده و این موضوع باعث کاهش کیفیت تجربه کاربران اَبر دِراک از سرویس‌های شبکه توزیع محتوا و سرور اَبری شده است.
اَبر دِراک می‌گوید این افت کیفیت به دلیل packet lost های شدید در اثر اعمال محدودیتهای اخیر است. همچنین کیفیت مسیرهای دسترسی به اینترنت داخلی و خارجی در ساعات روز و شب بسیار متفاوت و با نواسان کیفی بالا روبرو بوده است.
مشکلاتی که هیچ وقت دلیل آنها کشف نمی‌شود
در این گزارش به مشکلات موقتی دسترسی به برخی IPها نیز اشاره شده، مشکلاتی که در نهایت بعد از پیگیری رفع می‌شود، اما دلیل آن مشخص نمی‌شود.
طبق این گزارش اختلال‌های اینترنتی مخصوصا در یک ماه اخیر روی اپراتورهای ایرانسل و همراه اول که روی تک IP یا یک رنج IP وجود داشته، باعث ایجاد مشکلاتی برای سرویس‌های کاربران سرورهای ابری شده است.
اَبر دِراک اعلام کرده که پس از پیگیری‌های مستقیم تیم پشتیبانی با این پروایدرها برای اکثر این مشکلات دلیل مشخصی کشف نشد، و این اختلالات پس از چند ساعت به صورت اتفاقی برطرف شده‌اند.
به باور اَبر دِراک به نظر می‌رسد این مشکلات با ایجاد و پیاده سازی استانداردهای جدید از سوی پروایدرها که در شبکه‌ی آنها اجرایی شده یا از تامین‌کننده‌های بالا دستی آنها مانند شرکت زیرساخت ایجاد شده است.
این گزارش همچنین به مشکلات دسترسی به برخی سرویس‌ها و برنامه‌ها نیز اشاره کرده است. برخی از گزارش‌های کاربران اَبر دِراک حاکی از مشکلاتی در استفاده از سرویس‌ها و نرم‌افزارهای خارجی در شبکه ابری است.
برای مثال مشکلات در استفاده از apt-get، yum یا lookup کردن آدرس در DNS نمونه‌هایی از مشکلات گزارش شده به تیم پشتیبانی اَبر دِراک است. این مشکلات به دلیل ناپایداری‌های اینترنت بین‌الملل در شبکه اَبر دِراک گزارش شده است. همچنین اَبر دِراک اعلام کرده که override کردن داده‌های تبادلی بستر DNS برای Forwarder های معروف هم در برخی مسیرها مشاهده شده که از عوامل مشکلات فوق ارزیابی می‌شود.
در این گزارش تاکید شده که بیشترین گزارش‌ها به دنبال اختلال در اتصال به سرورهای اَبری و از داخل سرورهای اَبری به سرویس‌های مورد نظر کاربران گزارش شده است که عموما با گذشت چند ساعت از پیگیری به صورت اتفاقی رفع می‌گردد و سپس با گذشت مدت زمانی مجددا تکرار می‌شود.
اَبر دِراک می‌گوید که این روند مدیران شبکه را خسته و مرتبا درگیر حل مشکلاتی کرده که دلیل آنها مشخص نیست و در بسیاری از مواقع هم این تلاش بی‌نتیجه می‌ماند.
در این گزارش آمده است که از شروع ناپایداری‌های اینترنت بیشترین مشکلات کاربران سرویس‌های اَبر دِراک را می‌توان ناشی از اختلالات SSL و TLS دانست. در مدت اخیر، کاربران سرویس‌های ابری، خطاهای 502 و 504 را بیشتر از هر زمان دیگری مشاهده می‌کنند.
به باور این شرکت، عموما این خطاها به دلیل قطع ارتباط مقطعی در اتصال به سرورها یا عدم اتصال به سرورهای اَبر دِراک در نتیجه مشکلات ارتباطی حال حاضر رخ می‌دهند.
همچنین، کاربران سرویس CDN اغلب با خطای timeout مواجه هستند. این مورد نیز به دلیل افزایش packet lost و زمان اتصال زیاد به سرویس‌هاست. به طور کلی، در سرورهای ابری اتصال سرورها به سرویس‌های خارجی و اتصال هاست به پاپ‌سایت‌های داخلی با اختلال یا عدم اتصال رو به روست.
مشکلات بی‌پایان برای IXP تهران
در چهار ماه و ۲۱ روز گذشته تنها ارتباط اینترنت نبوده که با اختلال، قطعی و محدودیت شدید همراه شده است، اختلال روی ترافیک داخلی به دنبال مشکلات در سوئیچ IXP تهران متعلق به شرکت ارتباطات زیرساخت از جمله مشکلاتی بوده که در یک ماه اخیر به مشکلات چند ماه گذشته افزوده است.
در یک ماه گذشته بارها مشکلات روی IXP باعث قطع ترافیک داخلی شده و بسیاری از وب‌سایت‌ها و سرویس‌هایی که داخل ایران میزبانی می‌شدند از دسترسی کاربران داخلی خارج شده‌اند. گزارش اَبر دِراک هم نشان می‌دهد که اختلال‌های اخیر IXP در هفته‌های گذشته از آزاردهنده‌ترین اختلالات اخیر بستر اینترنت در ماه های گذشته بوده است.
طبق این گزارش قطعی IXP از دو جنبه بر سرویس های ابر دراک تاثیر گذار بوده است: «جنبه اول اختلال در ارتباط بین زیرساخت ابر دراک با پروایدرهای اینترنت که ابر دراک از آن ها سرویس می‌گیرد بوده است. اختلال در سوییچ های IXP در این مورد باعث اختلال در این ارتباط بوده و این موضوع در سرویس های اَبر دِراک با افت کیفیت سرویس‌دهی و پهنای باند مد نظر کاربران ظاهر شده است. و جنبه دوم مشکل در IXP باعث ایجاد اختلال در دسترسی کاربران به اینترنت اتفاق افتاده است. در مواردی سرویس‌های در زمان اختلال سوییچ IXP در مسیرهای جایگزین دارای پایداری در سرویس دهی بوده اند، اما به دلیل عدم توانایی کاربران در دسترسی به این سرویس ها در نهایت کاربران در استفاده از سرویس های اَبری خود دچار مشکل شده اند.»
به دنبال بالا گرفتن اختلال در مرکز IXP و قطع و اختلال در ترافیک داخلی در نهایت شرکت ارتباطات زیرساخت تصمیم گرفت سند الزامات اتصال اپراتورها و شرکت‌ها به IXP را بعد از تقریبا یک دهه از راه‌اندازی این مرکز تدوین و به اپراتورها و شرکت‌های در ارتباط با این مرکز ابلاغ کند. شرکت ارتباطات زیرساخت امیدوار است با این سند تا حدی اختلال‌ها و محدودیت روی سرویس اینترنت را کاهش دهد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/eyd0
