اظهارات متناقض نمایندگان مجلس از رفع محدودیت پلتفرم‌های خارجی / آیا اینستاگرام و واتس‌اپ رفع فیلتر می‌شوند

نزدیک به سه ماه از شروع محدودیت‌های اینترنتی و فیلتر پلتفرم‌های خارجی نظیر اینستاگرام و واتس‌اپ می‌گذرد و در این مدت اظهار نظر‌های متناقضی در مورد رفع فیلتر از پلتفرم‌های خارجی مطرح شده است. وزیر ارتباطات از یک سو اعلام می‌کند در این زمینه تصمیم‌گیر نیست و نهادهای امنیتی محدودکننده در این زمینه باید تصمیم بگیرند و از سوی دیگر نمایندگان مجلس گاهی از فیلتر دائمی اینستاگرام و واتس‌اپ می‌گویند و گاهی از موقتی بودن این فیلترینگ. 

امروز (۲۹ آذر) رضا رضا تقی‌پور، نماینده مجلس و عضو شورای عالی فضای مجازی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده که محدودیت برای پلتفرم‌های خارجی موقتی است.

او در این برنامه تاکید کرده که وقتی شرایط به حالت عادی و معمولی از نظر نهاد امنیتی برگشت، آنها در این مورد تصمیم خواهند گرفت. 

او با بیان اینکه مقامات امنیتی باید در این زمینه تصمیم بگیرند گفت: «باید یک چیزهایی را تفکیک کرد. یک زمانی جنگ است و حتی فعالیت‌های اقتصادی و زندگی روزمره هم شکل عادی خودش را ندارد. این تصمیم فعلی شورای امنیت کشور بوده که این پلتفرم‌ها مسدود شوند.»

او با اشاره به اینکه در این زمان باید شبکه ملی اطلاعات توسعه پیدا کند توضیح داد: «ولی تصمیم‌های راهبردی دیگری در این مدت به قوت خود باقی است، از جمله اینکه شبکه ملی اطلاعات و پلتفرم‌های داخلی باید توسعه پیدا کنند و این شبکه باید مستقل باشد.»

او در پاسخ به اینکه چون الزامات هنوز کاملا محیا نیست، پس قطعی پلتفرم‌های خارجی نباید همیشگی باشد گفت: «این بستگی به تصمیم نهادهای امنیتی دارد. به محض اینکه احساس کنند، که شرایط امینتی به حالت معمولی و عادی خودش برگشته است، می‌توانند تصمیم بگیرند که این اتفاق هم بیفتد.»

در همین زمینه برخی دیگر از نمایندگان مجلس، همه چیز را منوط به آمدن اینستاگرام به ایران و رعایت شروط کشور کرده‌اند. چند روز پیش مهدی باقری، نماینده ناظر مجلس در کمیته فیلترینگ اعلام کرد که در صورتی که این دو پلتفرم خارجی از آشوبی که در کشور راه انداخته‌اند متنبه‌ شوند و خسارت این آشوب‌ها را پرداخت کنند، امکان فعالیت در کشور را نخواهد داشت. 

همچنین هفته گذشته هم در حالی که جواد نیک‌بین‌، یکی دیگر از نمایندگان مجلس از اینکه اینستاگرام و واتس‌اپ به ایران می‌آیند گفته بود، یک روز بعد این حرف خود را پس گرفت و از رایزنی‌ها در این زمینه گفت. 

به نظر می‌رسد منظور او از رایزنی نامه مرکز ملی فضای مجازی به شرکت متا، صاحب پلتفرم‌های اینستاگرام و واتس‌اپ باشد. 

دو هفته پیش مرکز ملی فضای مجازی نامه‌ای را رسانه‌ای کرد که در آن به متا نسبت به آشوب‌هایی که به واسطه اینستاگرام در کشور ایجاد شده بود اعتراض کرده بود. در نهایت هم به این شرکت فرصت داده بود تا ۱۰ روز بعد از دریافت نامه با معرفی نماینده مسئولیت‌پذیر در ایران قوانین کشور در فضای مجازی را رعایت کند. چند روز بعد هم متا در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی اعلام کرد وارد مکالمه با ایران نخواهد شد.

با این حال بعد از پایان این ۱۰ روز دبیر شورای عالی فضای مجازی در گفت‌وگو با روزنامه هفت‌صبح این زمان را تمدید و تاکید کرد که اگر متا به این نامه پاسخ ندهد، به معنی انسداد قانونی و دائمی اینستاگرام خواهد بود. 

در حالی ابوالحسن فیروزآبادی از قانونی‌ شدن فیلترینگ اینستاگرام در صورت پاسخ ندادن اینستاگرام می‌گوید، که به باور برخی کارشناسان همین حالا هم ادامه فیلتر این شبکه‌های خارجی قانونی نیست.

محمدصالح مفتاح، حقوقدان و معاون اسبق ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در گفت‌وگو با «خبرآنلاین» اعلام کرد بود که تداوم فیلترینگ اینستاگرام و واتس‌اپ در تضاد با اصل ۷۹ قانون اساسی است. 

طبق توضیح او در این گفت‌وگو، در اصل ۷۹ قانون اساسی آمده است: «در حالت جنگ و شرایط اضطراری نظیر آن، دولت حق دارد با تصویب مجلس شورای اسلامی موقتاً محدودیت‌های ضروری برقرار کند، ولی مدت آن به هر حال نمی‌تواند بیش از سی روز باشد و در صورتی که ضرورت همچنان باقی باشد، دولت موظف است مجدداً از مجلس کسب مجوز کند.»

آنطور که شرایط نشان می‌دهد دولت برای ادامه فیلترینگ اینستاگرام که بیش از ۸۸ روز از آن گذشته از مجلس کسب مجوز نکرده و نمایندگان مجلس هم در اظهارات متناقض فقط از فیلتر موقتی یا دائمی این پلتفرم‌ها می‌گویند.

همچنین در همین زمینه وزارت ارتباطات هم به عنوان یکی از تصمیم‌گیران در فضای مجازی در واکنش به رفع محدودیت از اینستاگرم تنها این پاسخ را می‌دهد که او در این زمینه تصمیم‌گیر نیست. اظهارنظری که صدای برخی نمایندگان مجلس را هم درآورده است. 

جلیل رحیمی جهان آبادی، نماینده مجلس چندی پیش به منفعل بودن وزیر ارتباطات در این زمینه در توییترش انتقاد کرده بود. او در توییترش نوشته بود: «وقتی اینترنت سرعتش حداقل هست و اکثر شبکه های اجتماعی فیلتره و شرکت مخابرات و‌ مشکلات کارگزاران مخابرات هم‌به بخش خصوصی و خصولتی واگذار شده و تصمیم قطع و‌وصل اینترنت و فیلترینگ هم با وزارت ارتباطات نیست!؛ برادرمون عیسی زارع پور دقیقا الان وزیر چیه؟! وزیر فیلترنت و قطع ارتباطات!!!؟»