عکس: پریا امیرحاجلو
در کشوری که گفته می‌شود بخش اعظم کالاهای موجود در بازار مصرف، وارداتی است و حتی کالاهایی که برچسب تولید داخل خورده‌اند، اغلب مواد اولیه خارجی دارند، می‌توان تخمین زد سالانه میلیون‌ها تن کالا در کشور جابه‌جا می‌شود تا به دست مصرف‌کننده برسند.
بالطبع با توجه به نوسانات ارزی حاکم بر کشور، دغدغه جدایی‌ناپذیر در این بازار مسئله‌ای به نام لجستیک است. شرکت‌های واردکننده برای رساندن کالاهای خود به دست مصرف‌کننده باید در تعامل و مراوده با بخش لجستیک راه طولانی را طی کنند و البته چالش‌های زیادی را هم پشت سر بگذارند.
این روزها شرکت‌های لجستیکی زیادی روی موضوع حمل‌ونقل بین‌المللی و تحویل محموله از یک کشور به کشوری دیگر تمرکز کرده‌اند، اما این بازار، هم در حال رشد است و هم در حال پوست‌اندازی. خدمات لجستیکی خردهبار و پست مرسوله به کشورهای دیگر و خدمات واردات و صادرات کالاها کم‌کم در حال شناختن بازیگرانی است که تلاش دارند از روش‌های خلاقانه‌تری در فعالیت خود استفاده کنند؛ هرچند بازار فعلاً سنتی است. در این شماره از کارنگ برای شناخت بهتر این بخش از بازار لجستیک به سراغ شرکت بازرگانی وانیکس رفته و با پیمان کرمی، مدیرعامل آن گفت‌وگو کرده‌ایم.
درباره فرازوفرودهای کسب‌وکاری‌تان تا رسیدن به تأسیس شرکت واردات و لجستیک وانیکس بگویید.
قبل از آنکه وانیکس متولد شود، کسب‌وکارهای مختلفی را در دوران دانشجویی تجربه کردم. من دانش‌آموخته رشته مهندسی برق در دانشگاه امیرکبیر تهران هستم و بعد از پایان مقطع کارشناسی با رتبه ۱۳ در آزمون ارشد همان رشته در دانشگاه شریف پذیرفته شدم.
اما ترم سوم دانشگاه، با دانشجویان مقطع دکتری این رشته ارتباط نزدیک داشتم و در گفت‌وگو با آنان دریافتم آینده روشنی برای کار در رشته برق برایم وجود ندارد. به همین دلیل تصمیم گرفتم در همان ترم سوم انصراف دهم و وارد بازار کار شوم. سال ۱۳۹۵ در آزمون کنکور دیگری شرکت کردم و در دانشگاه خوارزمی در رشته MBA پذیرفته شدم و این رشته را به اتمام رساندم و از همان سال ۱۳۹۵، مدت‌زمان کوتاهی با یکی از دوستانم در حوزه برش و حکاکی با دستگاه لیزر به‌صورت شراکتی مشغول شدم.
سپس به پیشنهاد یکی دیگر از دوستانم، دست‌به‌کار راه‌اندازی یک استارتاپ به نام تارزان در حوزه سوپرمارکت آنلاین شدیم. آن زمان هنوز بخش سوپرمارکت دیجی‌کالا و اسنپ فعال نشده بود. چند ماهی برای راه‌اندازی این استارتاپ تلاش کردیم، اما متأسفانه به نتیجه‌ای نرسیدیم، زیرا دوستی که در این کار سرمایه‌گذار بود، قصد داشت امتیاز این استارتاپ را قبل از راه‌اندازی بفروشد، ولی این موضوع را با من در میان نگذاشته بود و انتظار اعضای تیم برای راه‌اندازی این استارتاپ طولانی شده بود و در نهایت نیز کار به‌کلی متوقف شد.
بعد از آن در حوزه غذا و رستوران با یکی از دوستان قدیمی‌ام شریک شدم. با سرمایه اندکی که وام بانکی بود، امتیاز یک رستوران را به‌صورت اشتراکی خریدیم. پس از چند ماه فعالیت، متوجه شدم روحیه رستوران‌داری ندارم و با انجام این کار حتی اگر به سود و درآمد بالا می‌رسیدم، اما حال دلم با این کار مساعد نبود؛ در نتیجه این کار را نیز رها کردم و به حوزه واردات ورود کردم.
چرا حوزه واردات را انتخاب کردید؟
ورود من به این حوزه به آشنایی قبلی و سابقه کاری تعدادی از اقوام نزدیکم در این کار بازمی‌گردد و دورنمایی کلی از این بازار داشتم. با اینکه سال ۱۳۹۷ که به این کار وارد شدم، سرمایه زیادی در اختیار نداشتم و سختی‌های زیادی جلوی پایم بود، اما به کار ادامه دادم.
در ابتدا به حوزه واردات کنسول‌های بازی مثل پلی‌استیشن ورود کردم و سپس به سمت واردات دوربین‌های عکاسی آمدم. تا آن زمان هنوز شرکتی را به ثبت نرسانده بودم، اما به‌صورت شخصی برخی کالاها را که نیاز بازار بود، وارد می‌کردم و به دست مشتری می‌رساندم تا اینکه ریسک بزرگی در این کار کردم و متأسفانه با شکست مواجه شدم.
واردات سختی‌های خاص خود را دارد، چگونه توانستید با این سختی‌ها کنار بیایید و مرحله ورشکستگی را چگونه از سر گذراندید؟
در آن سال‌ها بیت‌کوین در حال جاافتادن در بازار بود و بالطبع دستگاه استخراج بیت‌کوین یا همان ماینر نیز مشتریانی داشت. آن زمان هنوز خریدوفروش این دستگاه‌ها غیرقانونی بود، ولی من با قرض و وام، چند پارت دستگاه ماینر را به‌صورت پیش‌تولید سفارش دادم.
همزمان با سفارش ماینرها، از نظر خودم شرایط را در حدی مساعد می‌دیدم که بخواهم دفتر کار اجاره کنم. اما شهریور ۱۳۹۸ روزی که در حال نوشتن قرارداد برای اجاره دفتر کار بودم، خبر دادند دستگاه‌های ماینر همگی ضبط شده و بار دیگر نه‌تنها همه سرمایه‌ام از دست رفت، بلکه به‌جز مبلغ بازپرداخت وام، ۱۰۰ میلیون تومان نیز بدهی بالا آورده بودم.
با این حال، تصمیم گرفتم اجاره دفتر کار را متوقف نکنم و مجدداً یک وام ۱۰۰ میلیونی تومانی و بعد از دو ماه یک وام ۱۰۰ میلیونی دیگر از بانک گرفتم و کار را ادامه دادم.
چه زمانی به حوزه لجستیک ورود کردید؟
از تیرماه ۱۳۹۹ با بررسی پتانسیل بازار و نگاهی به آینده، تصمیم گرفتیم فعالیت مجموعه را در دو حوزه گسترش دهیم؛ یک حوزه، واردات کالاها و قطعات بیمارستانی و اکسسوری دیجیتال و… بود و حوزه دیگر، حمل‌ونقل و لجستیک کالاهای وارداتی مورد سفارش. این کار را در سال ۱۳۹۹ آغاز کردیم، اما به دلایلی در مقطعی از راه، فعالیت‌مان را کاهش داده یا متوقف کردیم، اما دوباره آبان ۱۴۰۰ تصمیم گرفتیم حوزه لجستیک را پرقدرت‌تر ادامه دهیم.
روند کار شما در حوزه لجستیک و حمل کالاهای وارداتی به چه صورت است؟
روند کار به این صورت است که پس از درخواست مشتری، شرکت خارجی تأمین‌کننده کالا را پیدا کرده و بعد از برآورد قیمتی، وجه ریالی را از مشتری دریافت و حواله خرید ارز (دلار یا یوان) را برای خرید آن کالا ارائه می‌دهیم. پس از این خدمات یعنی پیدا کردن تأمین‌کننده خارجی و انتقال پول، کار حمل کالاهای وارداتی را از کشور مبدأ به انبار مشتری در ایران به‌صورت صفر تا صد انجام می‌دهیم. یعنی مشتریان ما پس از اعلام کالای وارداتی مدنظر خود به شرکت ما، در هیچ‌کدام از مراحل بعدی دغدغه‌ای نخواهند داشت.
لطفاً در مورد استراتژی خود در بازار لجستیکی که بسیار هم سنتی است، بیشتر توضیح دهید؟
بعد از آنکه کار لجستیک را مجدداً شروع کردیم، مقداری در استراتژی‌های خود بازنگری کردیم و جامعه هدف و خواسته‌های مشتری را مورد بررسی قرار دادیم و متوجه شدیم در این حوزه دو پارامتر بسیار مهم است. یکی از پارامترهای مهم این بازار شناخت و دسته‌بندی مشتریان مختلف با توجه به حجم واردات آنهاست.
بعد از بررسی این پارامتر تصمیم گرفتیم تمرکز خود را به مشتریانی که خردهبار دارند، اختصاص دهیم. در این مارکت، خردهبار به بارهایی گفته می‌شود که تعداد و حجم زیادی ندارند. مثلاً ممکن است مشتری ما توانایی واردات یک کانتینر و یا ۵۰۰ کارتن از یک کالا را نداشته باشد و بخواهد مجموعاً واردات ۵ یا ۱۰ کارتن از یک کالا را انجام دهد؛ ما بهترین خدمات را به این دست مشتریان ارائه می‌دهیم.
مزیت رقابتی شما نسبت به سایر شرکت‌های وارداتی که کار حمل و لجستیک انجام می‌دهند، چیست؟
پروسه‌ای که برای انجام یک حمل بین‌المللی پیش‌بینی می‌شود، یک بازه زمانی یک تا سه‌ماهه است که در طول این مدت با توجه به نوسانات بالای قیمت ارز، شرکت‌های وارداتی و سفارش‌دهندگان کالا را در حالت سردرگمی قرار می‌دهد.
یکی از ابتکارات وانیکس‌کمپانی برای ثابت‌ماندن بهای تمام‌شده هزینه واردات این بوده که قیمت را برای مشتریان ثابت نگه دارد و با نرخی که در همان روز انعقاد قرارداد تعیین می‌شود، کار را پیش ببرد. چه قیمت ارز بالا رفته باشد و چه پایین آمده باشد، قیمت برای سفارش‌دهنده ثابت می‌ماند و وانیکس‌کمپانی هر نوع ریسک افزایش احتمالی هزینه‌ها را متحمل می‌شود و مشتری با نوسان قیمت‌ها کاری ندارد.
در چه شهرهایی در ایران و خارج از ایران دفتر کار دارید؟
در ایران در شهرهای تهران و شیراز دفتر داریم و در شهر گوانگ‌ژو، چین و در شهر دوبی، امارات دفتر اشتراکی داریم و کارهای خود را پیش می‌‌بریم.
چشم‌انداز شما برای آینده چیست؟
برای من از ابتدای تحصیل تاکنون که صاحب کسب‌وکاری هستم، رقابت در کسب‌وکار، نه از حیث مادی، بلکه از حیث ارزش معنوی، جذابیت زیادی داشته است.
آنچه دوست دارم در سه سال آینده به آن دست یابم، این است که هر کس در حوزه واردات و صادرات کار می‌کند، اسم شرکت وانیکس را به‌عنوان شرکتی حرفه‌ای که در رأس این کار قرار دارد، شنیده باشد. چیزی که مدنظر شرکت وانیکس است، اینکه تا سه سال آینده ۱۰ تا ۱۵ درصد از سهم لجستیک و حمل‌ونقل در حوزه‌های واردات و صادرات را داشته باشیم.
با اینکه خودتان سابقه استارتاپی داشته‌اید، اما به نظر می‌رسد وانیکس استارتاپ یک شرکت بازرگانی کاملاً سنتی باشد. چرا؟
بازار حمل، بازاری سنتی است و به این دلیل که ذهنیت من ریشه در پیش‌زمینه قبلی‌ام یعنی استارتاپ دارد، در مدل کسب‌وکارمان شباهت‌های زیادی به استارتاپ‌ها داریم و فرهنگ کسب‌وکاری که راه‌اندازی کرده‌ایم، فرهنگ استارتاپی است.
کمااینکه بازار خشک و سنتی باشد، اما مشتریان را از آن دست انتخاب می‌کنیم که با فرهنگ استارتاپی جفت‌وجور شوند. می‌توانم بگویم چیزی بین استارتاپ و سنتی هستیم و البته این موارد شاید زیاد مهم نباشد و در نهایت کسب‌وکارتان هر اسمی داشته باشد، باید به شکل واقعی کار کند و چرخَش بچرخد!
آیا تمایل دارید که با ورود نرم‌افزار به این حوزه خدمات خود را از طریق پنل یا اپلیکیشن ارائه دهید؟
مشتریانی که کار واردات انجام می‌دهند، شیوه‌های سنتی کار را برای ارتباط‌گیری با ما انتخاب می‌کنند و تمایل دارند اطمینان خاطر خود را از آنچه سفارش می‌دهند از طریق تلفنی یا جلسه حضوری کسب کنند و تمایلی به انجام این فرایندها از طریق اپلیکیشن و نرم‌افزار ندارند.
اما با این حال ما در حال آماده‌سازی زیرساخت‌هایی هستیم که بتوانیم به مشتریان قیمت خدمات را به‌صورت اینترنتی اعلام کنیم و مشتری در تمام مراحل انجام کار بتواند محموله خود را رصد کند و تخمین بزند که چه موقع کالا به دستش می‌رسد. برای انجام این کار به مشتریان نسل جدیدتر نیاز داریم و برآورد من این است که تا سال ۱۴۰۳ این خدمت را محقق کنیم.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/bdbm
