مدیران ملنیال آمریکایی تنها کسانی نیستند که از زیردستان نسل زد خود وحشت دارند، بلکه همتایان چینی آنها نیز در جنگ قدرت با نسل جدید نیروی کار هستند. شکایات نسل زد چین تحت یک هشتگ در شبکه اجتماعی «ویبو» متبلور شده که وقتی به انگلیسی ترجمه میشود، به این معنی است: «نسل سال ۲۰۰۰ به بعد، در حال اصلاح محل کار است.»
این هشتگ تا ۲۲ فوریه بیش از ۱۴.۸ میلیون بار دیده شده است. این هشتگ شکافی بین دو نسل از مردم چین را توصیف میکند؛ نسل ملنیالی که تسلیم زندگی کاری طولانیمدت و دستمزد ناکافی شد و نسل زدی که میخواهد این سیستم را به آتش بکشد.
مدیران از کارکنانی شکایت دارند که از یک دقیقه بیشتر کار کردن از آنچه به صورت رسمی از آنها خواسته شده، امتناع میکنند. از طرف دیگر نسل زد از هشتگ برای مستندسازی مکالمات پرتنشی که با مدیران خود داشتهاند، استفاده میکنند که در آن به انتظارات پاسخ منفی دادهاند.
خشم نسل زد
دقیقاً مشخص نیست که هشتگ چگونه و از کجا شروع شده است. یک روزنامه سنگاپوری به نام «لیانهه زائوبائو» گزارش داد که ممکن است این جریان از ژوئن ۲۰۲۲ از یک پست وایرال در ویبو شروع شده باشد. در این پست یکی از اعضای خودخوانده نسل زد گفته است: «نسل پس از دهه ۸۰ مطیع است، نسل پس از دهه ۹۰ وانمود میکند که سخت کار میکند. فقط نسل پس از دهه ۲۰۰۰ محل کار را اصلاح میکند.»
چین جوانان خود را کمی متفاوت از جوانان غربی تعریف میکند. آنها بهعنوان «نسل پس از سال ۲۰۰۰» شناخته میشوند. این گروه در سال ۲۰۲۲ پس از فارغالتحصیلی از کالج به نیروی کار پیوست. همرا با حضور آنها در محیط کار، هجمهای از شکایات در رسانههای اجتماعی در مورد رؤسای ملنیال که معمولاً نسل پس از دهه ۹۰ نامیده میشوند، به وجود آمد. از آن زمان یک هشتگ به نقطه تجمع نیروی کار ناراضی نسل زد تبدیل شده است.
در ۲۱ فوریه، یکی از کاربران ویبو تصاویری از یک بحث طولانی را در پستی تحت همان هشتگ منتشر کرد. مکالمه به طرز متمدنانهای بین مرد جوانی به نام لین و یک سوپروایزر زن ناشناس شروع شده که به او میگوید سندی را از طریق ویچت برایش بفرستد.
پس از اینکه لین موافقت کرد پرونده را ارسال کند، سوپروایزر در پیامکی نوشت: «وقتی سرپرستان صحبت میکنند، فقط گوش دهید. اگر نیروی کار جوانی هستید، باید نگرش مثبتتری داشته باشید.» لین در جواب به سرپرستش گفت: «من از روی احترام تو را خواهر بزرگ صدا میکنم، زیرا قبل از من در شرکت شروع به کار کردی.
ولی نمیتوانی به دلیل داشتن سن بالاتر به من زور بگویی. رئیس و مدیر فنی میگویند که میتوانند تا پایان ماه برای این گزارش صبر کنند. مشکل شما چیست؟ آیا قرار است قبل از پایان ماه بمیرید؟»
سایر نیروی کار نسل زد از این هشتگ برای بیان مشکلات خود در کار مخصوصاً با رؤسای مسنتر استفاده کردهاند. گاهی اوقات نیروی کار نسل زد فحشهایی درباره رؤسای ملنیال شیطانصفت میسازند. برخی از رؤسای نیروی کار نسل زد نیز از این هشتگ برای طرح شکایات خود استفاده میکنند. برای مثال این مکالمه بین نیروی کار نسل زد و مدیرش را بخوانید:
من فقط پنج بسته از شما دریافت کردم. پنج بسته دیگر کجا هستند؟ آیا قرار نبود ۱۰ بسته برای من فرستاده شوند؟
پاسخ مرئوس از نسل زد که نامش فاش نشده است: «بررسی میکنم. حالا تو به مشکلات من اضافه کردی.»
روش نادرست است
یون ژیر، یک مدیر منابع انسانی در شهر ژنگژو، به رسانه چینی «سیکس تون» گفت که او تلاشهای نسل زد برای اصلاح محل کار را تجربه کرده و طرفدار تاکتیکهای آنها نیست. یون میگوید: «آنها اغلب به همکاران و مدیران بیاحترامی میکنند. ما نمیتوانیم از تصحیح بهعنوان بهانهای برای بیادبی استفاده کنیم. ممکن است در حال حاضر نسل زد احساس کند درست رفتار میکند، اما به تجربه من، آنها میتوانند این کار را به روشی بهتر انجام دهند.»
یک چیز از این پستها مشخص است؛ نسل زد چین نمیخواهد مانند مافوقهای ملنیال سروصدا کند، بدون اجبار افراطی اضافه کار نمیکند و با ملاحظه حرف نمیزند. نسل زد حدود ۱۵ درصد از جمعیت ۱.۴ میلیاردی چین را تشکیل میدهد، بنابراین مدیران از هر نسلی و با هر رویکردی، با تعداد زیادی از آنها سروکار دارند.
یک نیروی کار متعلق به نسل زد، جوان ۲۲ ساله به نام اریکا از استان جنوبی گوانگدونگ چین، به سیکس تون درباره کارش برای غول فناوری چینی «علیبابا» و نحوه اعتراضش به فرهنگ کار در آنجا گفت: «آنها از من میخواستند تا دیروقت کار کنم، فقط به این دلیل که به نظر میرسد برای شرکت خوب است. این فرهنگ رایج که اگر رئیس هنوز به خانه نرفته شما هم نباید بروید، وجود داشت.»
او گفت که اعتراض بیادبانهای نداشته، اما حاضر به اضافهکاری هم نشده است. اریکا اضافه کرد: «ما در حال بیان ایدهها و مفاهیم خود در مورد چگونگی زندگی کاری هستیم. اگر شرایط نامطلوب باشد، به پذیرش آنها نیازی نداریم.» با این حال زمزمههای نسل زد در تضاد کامل با روایتهای مربوط به ملنیال چینی است که بر فرهنگ عامه چیره شدهاند.
برای مثال، بیشتر نسل ملنیال چینی میداند که زندگی شرکتی اغلب مستلزم رعایت فرهنگ کاری «۹-۹-۶» است که افراد را تشویق میکند تا ۱۲ ساعت در روز از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب و شش روز در هفته کار کنند. عبارت «۹-۹-۶» فرهنگ زور و فشار چین را تعریف میکند و جک ما، بنیانگذار علی بابا که در سال ۲۰۱۹ هفته کاری ۷۲ساعته را سعادت نامید، بهشدت از آن حمایت میکرد.
با وجود سیاست کاری چین که کارمندان را مجبور میکند بیش از هشت ساعت در روز کار نکنند، شیفتهای طولانی در حال حاضر نهتنها متداول است، بلکه مورد انتظار کارکنان است. اما نسل ملنیال نیز بههیچوجه یکپارچه نیست؛ برخی از آنها ترجیح میدهند به جای سخت کار کردن، ثابت بمانند. ثابتماندن شامل انتخابی آگاهانه برای انجامندادن اضافهکاری و مشاغل معمولی پشت میزی یا انتخابنکردن ازدواج و تشکیل خانواده است.