رویداد پرشین‌تک سامیت، گردهمایی فعالان تکنولوژی فارسی‌زبان، در حاشیه جیتکس 2023 در تاریخ ۲۷ مهرماه در شهر دوبی برگزار شد. در ابتدای این گردهمایی مه‌گل ثابت، تحلیلگر و عماد قائنی، مدیرعامل شرکت مشاوره مدیریتی ایلیا به ارائه گزارشی در مورد اکوسیستم نوآوری در جی‌سی‌سی (شورای همکاری کشورهای عرب خلیج فارس) پرداختند. به گفته ثابت، جی‌سی‌سی قصد دارد به هابی برای بازیگرانی که می‌خواهند نوآوری کنند، تبدیل شود؛ ازاین‌رو او در ارائه گزارش مذکور به این موضوع پرداخت که جی‌سی‌سی در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد و برای کسب‌وکار ما چه فرصت‌هایی می‌تواند داشته باشد. در این گزارش از شاخص ای-پرفورمنس ایندکس استفاده شده که ترکیبی از پنج شاخص است. بررسی این شاخص ذهنیت کامل و جامعی در مورد اکوسیستم نوآوری جی‌سی‌سی ارائه می‌دهد، زیرا این شاخص به موضوعات مختلفی می‌پردازد.
۱۵۰ میلیارد ارزش افزوده هوش مصنوعی برای جی‌سی‌سی
مه‌گل ثابت در ابتدا با اشاره به اینکه ۷۲ درصد از جمعیت جی‌سی‌سی در عربستان سعودی و امارات متحده عربی زندگی می‌کنند اظهار داشت: «۷۴ درصد از جمعیت این منطقه بین ۱۵ تا ۶۴ سال سن دارند. افزون بر این، این منطقه ۱.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی کل جهان را به خود اختصاص داده است.»
همان‌طور که می‌دانیم فناوری نیروی محرکه تنوع اقتصادی، تقویت کارآفرینی و افزایش رقابت در مقیاس جهانی است. او افزود: «اگر اعداد و ارقام را به طور دقیق‌تر بررسی کنیم متوجه می‌شویم که عملکرد پنج کشور جی‌سی‌سی در صنعت فناوری از میانگین بالاتر است. عملکرد امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر، عمان، بحرین و کویت به ترتیب ۶۶.۲۲ درصد، ۵۹.۲۶ درصد، ۵۷.۶۳ درصد، ۵۴.۰۲ درصد، ۵۳.۴۳ درصد و ۵۱.۳۶ درصد است. این موضوع نشان می‌دهد که کشورهای جی‌سی‌سی روندهای صنعت فناوری را دنبال می‌کنند. روندهایی که کشورهای جی‌سی‌سی دنبال می‌کنند 5G، هوش مصنوعی، بلاکچین، محاسبات ابری، متاورس، اتوماسیون، امنیت سایبری و خدمات دولت دیجیتال هستند.»
براساس برنامه‌ها و استراتژی‌های جی‌سی‌سی قرار است تا سال ۲۰۲۶، ۶۲ میلیون کاربر 5G در این منطقه وجود داشته باشد. هوش مصنوعی نیز تا چند سال آینده ۱۵۰ میلیارد دلار ارزش افزوده برای جی‌سی‌سی خواهد داشت. از دیگر موضوعاتی که این دولت‌ها روی آن متمرکز هستند، ادغام بلاکچین در صنایع مختلف مانند آموزش، حمل‌ونقل و سلامت است. به‌علاوه، تا سال ۲۰۳۰ کشورهای این منطقه می‌توانند به کمک متاورس سالانه ۱۵ میلیارد دلار درآمدزایی داشته باشند.
ثابت در ادامه عنوان کرد: «اگر روی استراتژی‌ها و چشم‌اندازهای جی‌سی‌سی تمرکز کنیم می‌بینیم که تمام این کشورها تأکید زیادی روی فناوری دارند. در واقع هر کدام از این کشورها در چشم‌انداز و استراتژی‌های خود مشخص کرده‌اند که می‌خواهند روی کدام بخش از فناوری تمرکز کنند. برای مثال کویت روی اینترنت اشیا متمرکز شده یا عمان و بحرین روی بحث‌های ICT متمرکز شده‌اند.»
سهم ۹.۷درصدی اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی امارات
ثابت با تأکید بر اینکه تمرکز این گزارش روی امارات متحده عربی است گفت: «هدف از این کار پی بردن به اتفاقاتی است که در امارات در حال رخ دادن هستند. امارات متحده عربی پتانسیل بسیار بالایی در هر دو بخش تجارت و فناوری دارد. در همین راستا ابعاد مختلف صنعت در امارات بررسی شده است.»
در حال حاضر سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی امارات، ۹.۷ درصد است. امارات قصد دارد چند سال آینده سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی‌اش را به ۱۹.۴ درصد برساند. امارات بر شش صنعت و پنج رکن متمرکز است که در مجموع می‌توان گفت این کشور ۳۰ برنامه در اقتصاد دیجیتال دارد. در این برنامه‌ها، هوش مصنوعی، رمزارز، متاورس، دیپ‌تک‌ها (صنعت 4.0)، و بلاکچین جایگاه ویژه‌ای دارند.
امارات؛ دومین اکوسیستم استارتاپی خاورمیانه
بعد دیگری که در این گزارش بررسی شده شاخص اکوسیستم استارتاپی است. امارات متحده عربی رتبه ۲۸ را در اکوسیستم استارتاپی دنیا و رتبه دوم را در اکوسیستم استارتاپی منطقه خاورمیانه دارد. افزون بر این، فودتک در این کشور بسیار دقیق دنبال می‌شود و بهترین رتبه را در جهان به خود اختصاص داده است.
مه‌گل ثابت با اشاره به اینکه شاخص اکوسیستم استارتاپی سه بعد را بررسی می‌کند اضافه کرد: «در واقع کمیت، کیفیت و حاکمیت توسط این شاخص سنجیده می‌شوند. امارات در کمیت و حاکمیت کسب‌وکارها عملکرد خوبی دارد، اما در کیفیت این‌طور نیست. این موضوع باعث شده که رتبه امارات کمی پایین بیاید. نکته دیگر این است که ۹۶ درصد سرمایه‌گذاری‌ها در اکوسیستم استارتاپی در امارات روی استارتاپ‌هایی بوده که در دوبی تأسیس شده‌اند. ۶۲ درصد این سرمایه‌ها از سرمایه‌گذارهای خطرپذیر جذب شده‌اند.»
چالش رگولاتوری؛ مانعی بر سر راه کسب‌وکارها در امارات
ثابت با عنوان کردن این نکته که همه شاخص‌ها به خروجی و کیفیت آن می‌پردازند، ادامه داد: «در واقع خروجی و کیفیت نیاز و خلاء بازار را نشان می‌دهند. طبق شاخص سهولت انجام کسب‌وکار، امارات متحده عربی بین ۱۹۰ اقتصاد جایگاه شانزدهم و نمره ۸۰.۹ را دارد. در واقع سرعت راه‌اندازی و انجام کسب‌وکار در این کشور خوب است، اما مسائلی چون رگولاتوری، گرفتن اعتبار یا هزینه‌ها هنوز جای کار دارند.»
ضعف اکوسیستم استارتاپی امارات در تولید دانش
شاخص بعدی شاخص نوآوری است. بر اساس این شاخص امارات متحده عربی رتبه ۳۱ را بین ۱۳۲ کشور داراست. در واقع رتبه امارات در ورودی ۱۸ و در خروجی ۵۲ است. ثابت ضمن بیان این موارد توضیح داد: «امارات در ورودی‌های نوآوری بهتر از خروجی‌های نوآوری عمل می‌کند. به‌عبارت دیگر منابع انسانی، ساختار و فضای کسب‌وکاری در امارات عملکرد خوبی داشته‌اند، اما اکوسیستم این کشور در تولید دانش، تأثیر دانش در بازار و خروجی خلاقانه خوب عمل نکرده است. عملکرد امارات متحده عربی نسبت به تولید ناخالص داخلی کمتر از حد انتظار برای این سطح از توسعه است. هرچند این کشور به‌طور کلی دارای عملکرد خوبی است.»
ثابت در جمع‌بندی خود از این گزارش مطرح کرد: «در مجموع عملکرد امارات متحده عربی بر اساس شاخص‌های مختلف بالاتر از میانگین است و فرصت‌های زیادی در این کشور وجود دارد. باید در کنار تمام اتفاقات خوبی که در حال رخ دادن هستند، بتوان خلاء و نیاز بازار را هم شناسایی کرد و در آن بخش‌ها مانور داد.»
در ادامه قائنی نیز اضافه کرد: «فضای کسب‌وکاری در جی‌سی‌سی رو به گسترش است. ما در ایران می‌توانیم به جای صادر کردن افراد، محصولات و خدمات خود را به این کشور صادر کنیم تا ارزش افزوده ایجاد شود.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/bz9d
