آسانسورها از زمان اختراع نخستین نمونه مدرن در دهه 1850 دنیا را بیش از آنچه به نظر می‌رسد، دگرگون کرده و بر زندگی شهری اثر زیادی گذاشته‌اند. پس از سال 1875 و به‌کارگیری نخستین آسانسور مسافری جهان در نیویورک، نوآوری‌های بسیاری در این زمینه صورت گرفته و آسانسور نقشی مهم در گسترش و رشد شهرها و چگونگی استفاده از زمین‌های موجود داشته است.
در همین حال درخواست برای بالابرها از دیرباز وجود داشته است. به دشواری می‌توان باور کرد که نخستین کاربرد ثبت‌شده در تاریخ برای دستگاه بالابر پله به نام پادشاه هنری هشتم در میانه 1500 بوده است! بر پایه گزارش‌های تاریخ‌نویسان، پادشاه هنری برای کمک‌گرفتن در بالا و پایین رفتن از 20 پله قلعه وایت‌هال یک «تخت» سفارش داد. باور تاریخ‌نویسان بر آن است که این بالابر پله‌ای با نیروی انسانی و برپایه سامانه‌ای موسوم به Block And Tackle، برگرفته از یکی از کشتی‌های جنگی پادشاه کار می‌کرده است.
نخستین کاربرد بالابر پله‌ای مدرن در ایالات متحده در سال 1923 و به نام «سی‌سی کریسپن» ثبت شده است. کریسپن برای دوست بیمارش صندلی‌ای طراحی کرد که می‌توانست از پله‌ها بالا رود و آن را Inclinator نامید. در دهه‌های 1930 و 1940 دو شرکت آمریکایی پاسخگویی به درخواست برای بالابر پله را آغاز کردند. شرکت American Stair-Glide و شرکت Cheney شروع به کار کردند. بالابر پله‌ای Wecolator که این شرکت عرضه کرد، یکی از پرفروش‌ترین انواع و مناسب برای پله‌های منحنی بود که به فیلم‌های محبوب هالیوود ازجمله «Gremlins» و مجموعه تلویزیونی «Beverly Hillbillies» نیز راه یافت. هر دو شرکت در سال 1991 به مالکیت Access Industries درآمدند و پس از عرضه برخی محصولات موفق به شرکت آلمانی ThyssenKrupp واگذار شدند.
کاربردی‌کردن ساختمان‌های مرتفع
آسانسورها ساختمان‌های بلندتر را کاربردی کردند. تا سال 1930 بلندترین ساختمان جهان برج ایفل پاریس با ارتفاع 330 متر بود، اما امروز آسمان‌خراشی به بلندی 828 متر ساخته شده و خطوط افق بیشتر شهرهای بزرگ جهان با شبح‌های مشخص از بلندترین ساختمان‌هایشان تعریف می‌شود که برخی از آنها صدها متر ارتفاع دارند که ساخت آنها بدون فناوری مدرن آسانسور هرگز ممکن نبود.
جهش فنی بزرگ با اختراع نخستین آسانسور الکتریکی در دهه 1880 انجام شد و پس از آن، تعداد فزاینده‌ای از شرکت‌های ساختمانی از خود پرسیدند که «چرا وقتی می‌توان بلند بسازید، پهن می‌سازید؟». سازندگان امروزی ساختمان‌ها برای بهینه‌سازی استفاده از زمین و دستیابی به سود بیشتر رو به ساختمان‌های بلند آورده‌اند که همگی به آسانسورهای مسافری مجهز هستند. آسانسورها همچنان بر نحوه برنامه‌ریزی و توسعه شهرها اثری ژرف دارند و از آنجا که اختراعات و فناوری جدید، سفر شتابان و بالاتری برای آسانسورها فراهم می‌کند، ساختمان‌ها بلندتر و تراکم شهری بیشتر می‌شود.
مراکز خرید، ساختمان‌های همگانی و تجاری با وجود آسانسورها نه‌تنها بزرگ‌تر، بلکه بلندتر می‌شوند. آسانسورها حمل‌و‌نقل آسان و آسوده بین همه طبقات را فراهم می‌کنند و به همه افراد بدون در نظر گرفتن سن و توانایی بدنی، دسترسی یکسان می‌دهند. استفاده از مراکز خرید بزرگ و چندطبقه برای آنان که از صندلی چر‌خ‌دار یا عصا و کالسکه کودک استفاده می‌کنند، گزینه بهتر و ایمن‌تری جهت دسترسی یکسان از این نوع ساختمان‌هاست.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/1cz7
