در دنیای پیشرفته امروز و با وجود نگاه‌های غیرجنسیت‌زده کنونی، هنوز هم برخی مشاغل در ذهن ما مردانه‌اند و شاید دلیل اصلی این تفکیک زنانه و مردانه‌بودن، تعداد کم زنان حاضر در برخی پیشه‌ها باشد. پریا شفازاده 30 سال دارد و در شهر مراغه به دنیا آمده و در همان شهر نیز بزرگ شده، اما برای ادامه مسیر شغلی به کرج مهاجرت می‌کند. او که کارشناسی معماری دارد و فعالیت در فضای کار را از پروژه‌های معماری زمان دانشجویی آغاز کرده، در خانواده‌‌ای صنعتگر بزرگ شده و همسرش نیز در صنعت تراشکاری مشغول به کار است. هم‌اکنون او به همراه همسرش صاحب یکی از کارگاه‌های صنعتی تراشکاری است. در ادامه شفازاده از موقعیت شغلی و شرح کاری خود می‌گوید.
چه شد که وارد حرفه تراشکاری شدید؟
من برای پیدا کردن شغل در رشته معماری به کرج آمدم و البته مدرک مهمانداری هواپیما نیز برایم بسیار جذاب بود. برای اخذ مجوز مهمانداری هواپیما اقدام کردم و تجربه کوتاهی در این زمینه داشتم، اما پس از مدتی بنا بر اتفاقی که در زندگی شخصی‌ام رخ داد، تصمیم گرفتم وارد کارگاه تراشکاری شوم و رسماً با این شغل درگیر شدم. اتفاق از این قرار بود که کارگاه همسرم پس از چندین سال تلاش به مشکلی برخورد و ایشان ورشکسته شدند. به همین دلیل مجبور شدند نیروهای کار خود را تعدیل کرده و به‌تنهایی در کارگاه فعالیت کنند. حرفه کارگاه‌داری به نحوی است که صاحب کارگاه باید در بسیاری از مواقع خارج از کارگاه به سامان‌دهی و بازاریابی و تهیه مواد اولیه بپردازد و این امر باعث می‌شد که مسیر پیشرفت کُند شود. به همسرم اصرار کردم که همراه او به کارگاه بیایم و پس از چند تجربه در این شغل ماندگار شدم.
وریا شفازاده در توضیحات بیشتر درباره شغل خود گفت:«تراشکاری یعنی تراش قطعات با دستگاه‌های تراش که بسته به صنایع مختلف محصولات متنوعی تولید می‌شود. نام کارگاه ما «کاراتکس صنعت» است که محصولات صنعتی و قطعات خودرو و موتورسیکلت را تولید می‌کنیم.»
تراشکاری شغل خشن و خشکی به نظر می‌آید؛ چطور این شغل شما را جذب کرد؟
من از کودکی در فضای فنی بزرگ شده بودم و وحشتی از ابزارآلات صنعتی نداشتم، اما بهتر است فقط فضای سیاه و پرسروصدا و مملو از ابزار و ماشین کارگاه تراشکاری را نبینید، دستگاه‌های زمخت و خشن تراشکاری ابزار خلق یک محصول جدید‌ند و بسیاری از محصولات زیبا یا حیاتی که در اطراف ما وجود دارد، توسط همین ماشین‌آلات و تکنسین‌های آن ساخته می‌شود. وقتی جذابیت خلق یک محصول توسط این ماشین‌آلات را دیدم، عاشق این رشته شدم و به خودم گفتم من برای این شغل ساخته شده‌ام و از آن راضی‌ام.
کسب‌و‌کار شما در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد؟
من و همسرم صاحب یک کارگاه با دو دستگاه CNC و یک دستگاه تراشکاری و دریل و سایر مشتقات کامل یک کارگاه تراشکاری هستیم و در حال حاضر هفت نفر در کارگاه مشغول به کارند که همه به‌جز من آقا هستند. مدیریت کارهای داخلی کارگاه با من است و همسرم در بسیاری از مواقع سفارش‌های تعمیر و نگهداری سوله‌ها و سیلو‌های بزرگ و سایر فعالیت‌های خارج از کارگاه را بر عهده دارد.
آیا تقاضایی برای حضور خانم‌ها هم داشته‌اید؟
بله، تعدادی از خانم‌ها تقاضای حضور در کارگاه و آموزش را داشته‌اند، زیرا در ایران آموزش فنی-حرفه‌ای پایه برای خانم‌ها در رسته تراشکاری وجود ندارد.
شما چگونه مهارت اولیه برای این کار را به دست آوردید؟
حقیقتاً من هیچ مهارتی در این زمینه نداشتم، اما وقتی وارد کارگاه شدم به خودم گفتم باید از پس این کار بربیایم و تلاش کردم کم‌کم آموزش ببینم و بادقت کارها را بیاموزم. در طول کار، آموزش دیدم و البته این صنعت دریایی از مهارت است و مدتی است که کلاس‌های ماشین‌کاری و صنعتی در حد پیشرفته را می‌گذرانم و می‌دانم که حتی اگر 40 سال در صنعت باشم، باز هم مهارت‌ها و نکاتی برای آموزش وجود دارد.
سرمایه اولیه این کار را چگونه تأمین کردید؟
همسر من یک کارگاه کوچک داشت و ما با هم تصمیم گرفتیم هزینه‌های عروسی و خرج‌های کلیشه‌ای را صرف گسترش کارگاه کنیم. اتفاقات خوبی افتاد تا اینکه متأسفانه ورشکست شدیم و بعد از آن سرمایه ما شد وجود همدیگر و اتکا به لطف خدا تا توانستیم مجدداً کارگاه را با کمک هم راه‌اندازی کنیم.
به نظر شما حضور یک خانم در این فضای مردانه چه تأثیری در فضا و بازدهی در کار دارد؟
خانم‌ها و آقایان در کار مکمل هم هستند؛ ظرافت، دقت، لطافت و انعطاف زنان به علاوه قدرت و کلی‌نگری مردانه باعث می‌شود محیط کارگاه و رفتار با مشتریان تغییر زیادی کند و همین امر باعث پیشرفت در کار و تسلط همه‌جانبه بر موارد کارگاه می‌شود.
نکته مهم اینکه لزومی ندارد زنان وقتی در یک کار مردانه ورود می‌کنند، زنانگی را کنار بگذارند و رفتار مردانه در پیش بگیرند. اکنون در کارگاه بسیاری از مواردی که دقت و ظرافت بیشتری می‌طلبد، بر عهده من است.
مدل درآمدی کارگاه‌های تراشکاری چگونه است؟
دو بخش عمده در تراشکاری وجود دارد؛ یکی خدمات و یکی تولید محصولات. ما برای شرکت‌های گوناگون قطعات صنعتی می‌سازیم و در بخش خدمات هم تعمیر و نگهداری سیلو‌ها و سوله‌های بزرگ را انجام می‌دهیم.
چه چشم‌اندازی برای این کار و حضورتان در شغل تراشکاری دارید؟
من دوست دارم آموزش‌دیدن را کماکان ادامه دهم و تا چند سال دیگر یک ماشین‌کار بسیار بسیار حرفه‌ای باشم، کارگاه را گسترش دهیم و مشتریان بیشتری داشته باشیم. یک آرزوی دیگر که برای کسب‌و‌کار خودم دارم، این است که باعث شوم زنان بیشتری وارد این کار شوند و نگرش مردانه به این کار اصلاح شود. در اوایل کارم بسیاری از افراد به نشر عکس‌ها و روزمرگی‌های من در شبکه‌های مجازی واکنش منفی نشان می‌دادند که زن را چه به حضور در این فضاها؟ یا اینکه می‌گفتند زنی که در این فضاها کار می‌کند، منش و رفتارش مردانه است و به درد زندگی نمی‌خورد. حتی بسیاری از مشتریان و اطرافیان ما به همسرم اعتراض می‌کردند که خانمت را در خانه مشغول کن تا به کارگاه نیاید و هر چقدر همسرم اصرار می‌کرد که پریا خودش به این کار علاقه‌مند است، باز نمی‌پذیرفتند.
من تلاش می‌کنم آنچنان قوی باشم که این نگرش اصلاح شود. البته تاکنون هم تأثیر کمی نداشته؛ پیام‌های زیادی دریافت می‌کنم که مردان می‌گویند همسرشان را به کارگاه می‌برند و برخی مردان مهارت‌های فنی را در کارگاه به دختران‌شان می‌آموزند؛ همان مردانی که فکر می‌کردند برای ادامه‌دادن شغل‌شان بعد از خودشان فقط باید پسردار می‌شدند. تلاش می‌کنم این نگرش‌ها را اصلاح کنم.
چه توصیه‌ای برای زنانی مانند خودتان دارید؟
اول می‌گویم که به خودتان و توانمندی‌هایتان متکی باشید تا موفق شوید و بعد اینکه اصرار کنید و استمرار داشته باشید. این امر باعث می‌شود همان‌هایی که روز اول با شما مخالف بودند، از طرفداران‌تان شوند. نکته مهم بعدی اینکه کار کردن در فضاهایی که به‌صورت سنتی مردانه بودند، ظرافت‌ها، مهارت‌ها و تدابیر خودش را می‌طلبد. وقتی زنان در این فضاها قرار می‌گیرند، ممکن است مورد تبعیض قرار گیرند یا برخی کارفرمایان فقط به‌دلیل وجهه تبلیغاتی حضور زنان، اقدام به استخدام آنان کنند و از حقوق برابر و آموزش کافی و آینده شغلی خبری نباشد. لطفاً با دقت و وسواس زیاد در فضاهایی که به‌صورت کاملاً مردانه شناخته می‌شوند، حضور داشته باشید تا راه را برای آیندگان هموار کنیم و تجربه موفقی برای حضور هزاران زن و دختر علاقه‌مند به فعالیت‌های فنی بگشاییم.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/2g19
به نظرم کار خوبی کرده وتوانایی خودش به رخ بعضی ها که میگن زن برای خانه داری و بچه داری است نشان داده منم قالبساز هستم دوست داشتم یکی همراه باش درفکر ونظر